Geluidsactieplan Gent is een lege doos

De stad Gent en de Vlaamse regering stelden afgelopen voorjaar hun integraal geluidsactieplan voor. Dat plan wil geluidsoverlast in kaart brengen en daarbij maatregelen formuleren om geluidsoverlast terug te dringen.
GMF is ontgoocheld in het plan en de bijhorende voorstellen. Daarom maakten we een bezwaarschrift op om het plan hopelijk te kunnen bijsturen.

“Het plan bevat weinig concrete maatregelen, een beperkt bereik en nauwelijks financiering. Een dergelijk geluidsactieplan dreigt dus een maat voor niets te zijn”, aldus GMF-woordvoerder Steven Geirnaert. “Het lijkt alsof het geluidsactieplan voor het stadsbestuur een verplicht nummertje is dat onze overheden moeten opvoeren van Europa. Maar onze overheden hebben duidelijk niet de ambitie noch het geld om geluidsoverlast aan te pakken.” Vlaanderen wil graag het kruispunt van Europa zijn. Geluid lijkt dan niet meer dan een vervelend nevenverschijnsel te zijn.

Toch zijn er in Gent alleen al meer dan 38.000 inwoners die ernstige geluidsoverlast ondervinden. Hieronder vind je onze opmerkingen over het huidige ontwerpplan.

Er zijn geen duidelijk afdwingbare waarden. Het geluidsactieplan is niet gebaseerd op wettelijk afdwingbare geluidsnormen. Er wordt gewerkt met officieuze referentiewaarden. Die kunnen wel gebruikt worden bij de beoordeling van projecten, maar ze zijn moeilijk afdwingbaar. “Daardoor blijft dit geluidsactieplan grotendeels een lege doos, want de maatregelen zijn niet afdwingbaar,” zegt Steven Geirnaert. “Er zijn geluidsnormen voor allerlei hinderlijke activiteiten zoals bedrijven, maar niet voor verkeerslawaai, ondanks het feit dat dit in Vlaanderen net de belangrijkste bron van geluidshinder is.”

Het plan is beperkt in bereik. Het plan focust op Gentenaars die blootgesteld zijn aan geluidswaarden van meer dan 70 decibel (Lden > 70db(A)). Onderzoek toont echter aan dat mensen ook ernstige hinder kunnen ondervinden van lagere waarden. De kans op hart-en vaatziekten neemt al toe vanaf 60 decibel.

Geluid is geen model. De geluidskaarten die in dit plan zijn opgenomen lijken niet tot stand gekomen te zijn op basis van metingen. Uit metingen in de buurt blijkt dat het geluid enorm varieert van dag tot dag, afhankelijk van het weer. De geluidskaarten zijn ook gebaseerd op modellen die veronderstellen dat de E17 in Gentbrugge een ‘gewone’ autosnelweg is. In werkelijkheid gaat het om een viaduct van tientallen meters hoog dat ook geluid onderaan produceert. Een belangrijk deel van de geluidshinder wordt daar veroorzaakt door slecht aansluitende voegen tussen 48 aaneengeschakelde brugdelen.

Het plan heeft vooral oog voor hinder en niet voor rustpunten. Het stadsbestuur wijst wel op het belang van rustpunten maar wil deze in eerste instantie inventariseren, en werken aan het behoud en het versterken van deze rustpunten. Veel te weinig volgens GMF: “Je moet ook mogelijke nieuwe rustpunten onderzoeken, zeker in lawaaierige wijken waar daar een grote vraag naar is. Het actieplan bevat  ook geen normen of zelfs geen referentiewaarden voor stedelijke rustpunten. Deze rustpunten zijn nochtans noodzakelijk om een tegenwicht te bieden voor de geluidshinder in een verstedelijkt gebied.” Het gaat daarbij om stedelijke ruimten met een hoge belevingswaarde en een akoestische omgeving waar natuurlijke geluiden zoals het fluiten van vogels of het ruisen van bomen overheerst.

Waar zijn de budgetten?  Naast het ontbreken van normen is er ook veel onduidelijkheid over de budgetten die de Vlaamse overheid beschikbaar zal stellen voor investeringen in geluidsschermen,fluisterasfalt of overkappingen. Het actieplan voor Gent bevat wel de 700.000 euro die Gent zal investeren, maar maakt geen melding van de budgetten die Vlaanderen zal vrijmaken. Vreemd, want de verschillende gewestwegen op Gents grondgebied vallen onder de verantwoordelijkheid van de Vlaamse regering. Zo dreigen deze plannen helemaal een lege doos te worden.

Concrete maatregelen blijven heel vaag en algemeen. “Voor het viaduct in Gentbrugge stelt het plan voor als actie ‘onderzoek naar een meer duurzaam en leefbaar alternatief’’. Dit soort vage omschrijvingen kan je moeilijk als ‘acties’ volgens de Europese geluidsrichtlijn catalogiseren”, zo klinkt het.  “Zonder een duidelijke timing of budget leggen onze politici er zich de facto bij neer dat een grootstedelijk gebied als Gent nog 30 jaar onder zware geluidshinder en slechte luchtkwaliteit zal lijden!”

Voor het viaduct van Gentbrugge is het mogelijk om op korte termijn zwaar vrachtverkeer door het om te leiden via de R4. Ook al is het E17-viaduct een gewestweg, de stad Gent heeft wel degelijk de mogelijkheid om zelf te investeren in geluidschermen: “Wij vragen ons daarom af waarom het stadsbestuur het actieplan niet gebruikt om extra geluidschermen te plaatsen in zones waar deze nu ontbreken, bijvoorbeeld aan de grote speeltuin van de Gentbrugse Meersen. Een plek waar kinderen en gezinnen tot rust moeten kunnen komen.” 

Nood aan een snelheidsverlaging op snelwegen. In het bestuursakkoord kondigde de stad Gent nog aan te ijveren voor een snelheidsverlaging op de snelwegen naar 100 kilometer per uur. Snelheidsverlaging komt in dit gezamelijk plan niet aan bod als concrete actie. Tijd voor de stad Gent om dat opnieuw op tafel te leggen!

Kort samengevat: dit geluidsactieplan is, zeker voor de gewestwegen, geen echt actieplan, maar eerder een oplijsting van allerlei vage intenties en voornemens, zonder aanduiding van budget of planning. GMF vraagt via haar ingediend  bezwaarschrift aan de Vlaamse regering en het stadsbestuur om veel concretere oplossingen te formuleren in het geluidsactieplan.