Van je hobby je beroep maken: fietsjobs in Gent

Nieuwe fietspaden, verkeersluwe fietsstraten, meer fietsstallingen: Gent is in 2024 goed op weg een echte fietsstad te worden. Dertig procent van de verplaatsingen in Gent gebeurt met de fiets. Voor sommigen is de fiets ook gewoon een handig werkinstrument, of een deel van hun job of business model. Hoe zit het eigenlijk met die verfietsing van de Gentse werkwereld? Frontaal maakt de balans op.

Twintig jaar geleden werkte ik twee Gentse Feesten-edities lang als nachtelijke taxifietser. Het merendeel van de passagiers in mijn kanariegele tweezitsriksja was gul met fooien. De uitbundige toejuichingen van het benevelde Gentse Feestenvolk waren meestal amusant, vaak voorspelbaar maar nooit vervelend. Het was de vakantiejob van mijn leven!

De ene verfietsing is de andere niet
Twee decennia later rijden er niet langer taxifietsen op de Feesten. De regelgeving werd strenger, taxifietsers mogen niet meer door de feestenzone rijden. Fietsgrage Gentse studenten en flexijobbers kunnen nu aan de slag als maaltijdkoerier bij Deliveroo en co, die ergens eind 2015 een wiel aan de grond kregen in Gent. Het is misschien hippe arbeid maar wel tegen een onzeker uurloon en met weinig sociale rechten. Bovendien lijkt het weinig waarschijnlijk dat maaltijdkoeriers met hun fietsarbeid veel auto’s van de baan houden, al ontbreken cijfers daarover.

Wie zeker wel bijdraagt aan de verfietsing van Gent is Cargo Velo. Er reden al langer fietskoeriers rond in Gent, maar Cargo Velo was na de start in 2012 wel de eerste die op relatief korte tijd uitgroeide tot een bekend merk in de Gentse straten. Al verdienen ook postbodes alle lof – zij fietskoerierden al lang voor dat woord was uitgevonden.

Met wisselend succes
In het zog van Cargo Velo verschenen andere fietskoeriers, fietsende ondernemers of fietsberoepen in het Gentse straatbeeld – met wisselend succes. Een bloemist uit het stadscentrum werd in 2017 naar eigen zeggen bakfietser tegen wil en dank, want door het nieuwe mobiliteitsplan werden sommige leveringen onmogelijk met een bestelwagen. Vandaag wordt de bakfiets niet langer gebruikt, omdat de combinatie bloemen-in-water plus bakfiets toch niet zo evident bleek in een stad vol kasseien.

In 2018 begon Touring in Gent met het inzetten van bakfietsen om gestrande automobilisten én fietsers uit de nood te helpen. Het proefproject stierf een stille dood want pechverhelping per fiets bleek niet rendabel. Hetzelfde verhaal weerklinkt ook bij de Gentse groendienst: in 2017 kreeg één van de onderhoudsploegen van de binnenstad een bakfiets, maar ook die wordt vandaag niet langer gebruikt. Door het veranderend groenbeheer vergrootten de onderhoudszones en waren verplaatsingen per bakfiets met al het materiaal niet langer haalbaar.

Toch zet de verfietsing zich door. Sinds vorig jaar levert PostNL per bakfiets in de binnenstad en ook de helblauwe cargofietsen van een elektronicagigant zie je steeds vaker. Verder reden of rijden in Gent fietsende fietsenmakers en thuisverplegers rond, een fietsende elektricien, een fietsende tuinman en sinds kort een fietsende dierenarts. Je was kan je laten ophalen door een bakfietsmobiele wasdienst en bedrijven kunnen beroep doen op een fietsende poetsdienst. Met de auto naar het werk rijden is misschien niet zo een goed idee in Gent, je kan hem tijdens de werkuren wel laten wassen door een carwash-met-de-fiets.

Om een oogje in het zeil te houden over al die fietsende maar ook niet-fietsende Gentenaars, zijn er natuurlijk ook nog de Gentse Draken, de mobiele fietsbrigade van de Gentse flikken. In verschillende steden en gemeenten zijn de fietsbrigades opgedoekt omdat de vacatures moeilijk ingevuld raken, maar in Gent is dat voorlopig nog niet aan de orde.

Klimaatactivist tot in de kist
Wat we nog missen in Gent? Een fietsende begrafenisondernemer! In het buitenland bestaat het concept van corbyciclettes als alternatief voor de traditionele lijkwagen al langer. In België was de primeur voor Brussel: daar rijdt sinds vorig jaar een lijkbakfiets rond. Er zijn slechtere manieren om naar je laatste rustplaats te gaan.

Vrijwilligers gezocht
Het uiteindelijke doel van al die verfietsing? Een gezondere, inclusievere en meer leefbare stad! De mooiste Gentse fiets-job is misschien wel een vrijwilligers-job bij de Fietsambassade. Een zeventigtal vrijwilligers fietstaxiën minder mobiele stadsgenoten naar hun doktersafspraak, familiebezoek of gewoon om een frisse neus halen – vorig jaar goed voor bijna 6000 ritten. Dat aantal zal dit jaar nog ruim overschreden worden. Zowel vrijwilligers als passagiers laten zich niet tegenhouden door wat regen. Rit na rit bewijzen ze samen dat in een echte fietsstad niemand aan de kant hoeft te blijven staan. Nieuwe vrijwillige chauffeurs zijn trouwens steeds welkom bij de Fietsambassade!

Zelf vrijwilliger worden bij de Fietsambassade? Check het hier!

Dit artikel werd geschreven door Toby Lauwerier voor Frontaal (editie zomer 2024), het magazine van Gents MilieuFront. Wil je ook 4x per jaar inspirerende en kritische Frontaal-artikels lezen op papier of digitaal? Word nu lid van GMF en geniet van Frontaal en tal van andere fijne voordelen!

Illustraties: Bart van Besien, Foto: Pexels cottonbro studio