Nood aan extra fietsstallingen en beter weesfietsenbeleid rondom station

Zaterdag 18 januari 2025 telden Gents MilieuFront en Fietsersbond het aantal fietsen rondom station Gent-Sint-Pieters. Ze telden er zowaar 14.369! De meeste fietsstallingen bleken daarom verzadigd, niet in het minst aan het Kon. Maria Hendrikaplein. Beide verenigingen vragen voldoende fietsplaatsen rondom het station, zeker wanneer er duizenden plaatsen tijdelijk gaan verdwijnen. Ook een beter weesfietsenbeleid moet deel zijn van de oplossing.

Zeventien vrijwilligers van Gents MilieuFront en Fietsersbond Gent trokken zoals elk jaar rond en onder het station Gent-Sint-Pieters om het aantal gestalde fietsen te tellen in of naast de stallingen. Ze telden dit jaar 14.369 fietsen – geen verrassing dus dat de meeste fietsenstallingen meer dan verzadigd waren.

Het aantal fietsen zal daarenboven de komende jaren blijven stijgen doordat meer mensen gaan fietsen door de modal shift, door het toenemend aantal studenten hoger onderwijs en door het toenemend aantal pendelaars. Bij het afwerken van het station (met de onlangs opnieuw opgeschoven einddatum, nu 2030) zijn er nu maar 17.000 fietsplaatsen voorzien. GMF pleit voor 20.000 plaatsen, omdat volgens de gangbare normen een fietsenstalling volzet is als 80% van de plaatsen bezet zijn. Boven dat percentage stijgt het risico op fout geparkeerde fietsen aanzienlijk. Die zijn bijzonder hinderlijk en gevaarlijk voor voetgangers, rolstoelgebruikers en slechtzienden. Het huidig aantal fietsen zit met 84,5% nu al boven het verzadigingspunt van het voorziene eindtotaal aan stallingen in 2030.

Binnenkort slechter

Die zaterdagochtend telden Gents MilieuFront en Fietsersbond slechts plaats voor 15.287 fietsen, weliswaar een stuk meer dan vorig jaar toen er nog maar ongeveer 13.000 plaatsen waren. De komende jaren beginnen echter de werken aan het S-gebouw op het Koningin Mathildeplein aan de zuidkant van het station waar dan een groot deel van de 4.000 plaatsen zullen verdwijnen. “We vragen de projectpartners om het wegvallen van de duizenden plaatsen voor fietsen op het Koningin Mathildeplein tijdig en voldoende te compenseren door bijkomende fietsplaatsen te voorzien”, zegt Pieter Nuytinck van Gents MilieuFront. “Naargelang de werken aan de treinsporen vorderen komen er bijkomende fietsenstallingen bij (zoals recent bij de 914 plaatsen van de fietsparking Mathilde-West), maar die compenseren dit nog onvoldoende.”

In 2026 verdwijnen ook de 413 fietsplaatsen onder het infopunt van Project Gent-Sint-Pieters. De officieel 400 fietsen (in werkelijkheid 1127) op het Hendrika-plein mogen daar van Agentschap Onroerend Erfgoed nog blijven staan tot ten laatste 31 december 2028.

De oplossing voor de koningin ligt ondergronds

De bezettingsgraad van de verschillende fietsstallingen varieert sterk. Om het Koningin Maria Hendrikaplein fietsvrij te maken en dus om de koningin haar plein terug te geven aan voetgangers, kan er capaciteit vrijkomen in de ondergrondse parking voor privéauto’s die al in verbinding staat met de verzadigde ondergrondse fietsenstalling. Het eerste afgewerkte onderdeel van het stationsproject was die grote ondergrondse parking voor privéauto’s in 2010. Op de voltooiing van alle geplande fietsstallingen is het echter nog vele jaren wachten, tot 2030. Als het nieuwe bestuursakkoord voor stad Gent nieuwe plekken voor fietsen beoogt in de centrumparkings, dan is een deal met NMBS om een deel van hun autoparking te gebruiken vast niet onmogelijk. Zeker omdat de minister onlangs nog zei dat er nog genoeg plek is in die autoparking. Dus waarom geen deel van die autoparking voorzien voor fietsen?

Weesfietsen

Gents MilieuFront en Fietsersbond Gent vragen ook om een verbeterd weesfietsenbeleid door de Fietsambassade en Indigo (die namens de NMBS fietsstallingen beheert), zodat de beschikbare capaciteit beter wordt benut. “Een goed weesfietsenbeleid is het sluitstuk van fietscapaciteit. Er is al een beleid door Fietsambassade en NMBS via Indigo, maar een stad zoals Amsterdam stond daarin tien jaar geleden al verder”, zegt Jo Locquet van Fietsersbond Gent.

Gents MilieuFront en Fietsersbond vragen daarom zowel aan Fietsambassade als NMBS om:

1)     sneller ruimen van duidelijk achtergelaten fietsen. Een fietswrak met een ontbrekend wiel, planten die door het wiel groeien, … hoeven geen drie weken te blijven staan. Het parkingreglement van NMBS maakt dit onderscheid nu nog niet;

2)     voldoende opslagmogelijkheid voor opgehaalde weesfietsen die groot genoeg zijn om regelmatig weesfietsacties te kunnen organiseren;

3)     een digitaal herken- en terugbrengsysteem voor opgehaalde fietsen zodat er meer fietsen nadien worden opgehaald;

4)     verbeterde afspraken met Indigo over de netheid van de stallingen, het verhogen van de frequentie van weesfietsenacties, hun opslagcapaciteit voor weesfietsen, hun systeem om eigenaar van weesfietsen terug te vinden, het nu zowat onbestaande hergebruik van niet-opgehaalde weesfietsen, …