Bewoners(groepen) en Gents MilieuFront vragen duurzamere Dampoortwijk

GMF en buurtcomités zetten de eerste krijtlijnen voor Sint-Amandsberg/Dampoortwijk uit.

Gent Milieufront en lokale buurtcomités in Dampoort doorliepen de laatste maanden samen een traject ter voorbereiding van de wijk-verkeersplannen. De publieke ruimte is ook in de deelwijken meer dan alleen mobiliteit. Samen werd gezocht naar de straat van de toekomst voor de Dampoortwijk. GMF en de bewoners vragen oplossingen voor de bestemming en invulling van steenwegen, een aanpak voor sluipverkeer en snelheidsduivels en een integrale aanpak om van straten groene ontmoetingsplekken te maken.

We vragen dat de stad keuzes maakt om duurzame mobiliteit te stimuleren. We vragen dit aan de hand van 3 insteken

1. Steenwegen

De steenwegen vormen barrières in de wijk en moeten anders ingericht worden. Met de komst van de Verapazbrug kan de mobiliteit in de Dampoortwijk en over de steenwegen hopelijk worden herbekeken. Sowieso moeten de steenwegen veiliger en de kruispunten conflictvrij worden gemaakt.

2. Sluipverkeer en snelheidsduivels

Sluipverkeer en snelheidsduivels door de wijk zijn gevaarlijk voor iedereen. Bovendien is er veel zoekverkeer tussen steenwegen en doorgaand verkeer die R4 & R40 ontwijkt. GMF vraagt deelzones met woonstraten waar doorgaand verkeer wordt geweerd. Een plan met uitgekiende eenrichtingsstraten en fietsstraten of fietszone. 

3. Ontmoeting en vergroening

De stad moet inzetten op tools om bestaande straten (waar doorstroming en parkeren primeert) om te toveren in straten waarin ontmoeting en groen centraal staan. In die straten moet parkeren (deels) plaats maken voor ontmoetingselementen (vb zitbanken of microspeeltuinen) en moet de voetganger en fietser meer plaats krijgen. 

Bekijk hier alle conclusies in de volledige bundel. 

Een veelgehoorde kritiek op het mobiliteits- en circulatieplan van het vorige stadsbestuur was dat de meeste maatregelen beperkt waren tot het gebied binnen de R40. In het bestuursakkoord van de huidige ploeg stond de intentie om ook rond verkeer en leefbaarheid te werken in deelgemeenten. In juni 2019 kondigde de stad aan om van start te gaan met verkeersplannen in verschillende vooraf gekozen wijken.  

Al van bij de aankondiging in het bestuursakkoord wou GMF mee nadenken in dat proces en namen we ons voor om actief te participeren in de verkeersplannen. Verkeersplannen moeten een ommekeer teweegbrengen in het mobiliteitsdenken binnen de Gentse wijken. Daarnaast moeten we dit momentum aangrijpen om fundamenteel de publieke ruimte te herdenken. GMF werkte hiervoor samen met een stedenbouwkundig ontwerper (tevens vrijwilliger bij GMF), die samen met de buurtcomités Velodroom, Van Dampoort tot Campo Santo, Stop de Knip en den Boulevard op zoek ging naar de straten en wijk van de toekomst. 

Publieke ruimte vs mobiliteit

De stad Gent en Dampoort kennen heel wat uitdagingen die veel verder gaan dan mobiliteit. Het stadsvernieuwingsproject En Route legt heel wat belangrijke uitdagingen voor de wijk bloot. Ook GMF ijvert al jaren om concrete maatregelen in functie van hittestress, vergroening van de straten, meer ruimte voor voetgangers en ontmoeting, onthardingsmaatregelen etcetera.  Voor GMF moeten de wijk-verkeersplannen over veel meer gaan dan alleen mobiliteit. De vele uitdagingen in de wijk dienen zeker in de publieke ruimte aangepakt te worden. Daarom moet ruimte worden vrijgemaakt. Die ruimte is vandaag niet aanwezig door de dominantie van verharding en de auto. Toch kunnen er plots grote opportuniteiten komen wanneer die uitdagingen samen worden aangepakt. Er moet plaats komen voor straatbomen en groenslingers. Andere mogelijke ingrepen zijn asverschuivingen, fietsparkeren, snelheidsremmers die ook water kunnen infiltreren,…Om dit versneld te kunnen uitvoeren moet de stad ook werken aan een systeem waarbij buiten de ‘integrale heraanleg van straten’ ook ingrepen in openbaar domein kunnen komen. De stad kan straten stapsgewijs aanpakken met telkens het eindbeeld in het achterhoofd. 

Woonstraten

De meeste straten in de wijk zijn ‘woonstraten’. Dit zijn straten waar het overgrote deel van de aanwezige gebouwen worden bewoond. Die straten moeten bijgevolg ook op mensenmaat worden ingericht. Samen met lokalebuurtcomités zijn we de straat van de toekomst concreet op een aantal locaties in de wijk gaan intekenen. Na een boeiend traject zijn we tot verfrissende ideeën gekomen voor die locaties. Zo kunnen de snelheidsdrempels worden veranderd in snelheids-putten. Deze vertragen het verkeer op dezelfde manier maar kunnen ook het water opvangen en vertraagd afvoeren.

De principes die achter de beelden (voorbeeld zie onder) zitten zijn dikwijls kopieerbaar naar andere locaties in de wijk. Uiteraard zijn de verschillende buurtcomités het niet altijd eens met elkaar, maar iedereen was het eens over het feit dat ingrepen altijd in een groter kader moeten worden bekeken.

Alle woonstraten eenrichtingsstraten?

Woonstraten zijn voor ons straten waarin spontane contacten tussen buren evident moeten zijn, met voldoende plaats voor voetgangers en voor ontmoeting. Helaas is hier in vele straten in Dampoort vandaag geen ruimte voor. We stellen voor om al de woonstraten enkelrichtingstraten te maken  (bv de Adolph Baeyensstraat en de Aannemerstraat) . Op die manier winnen we alvast wat ruimte en kunnen we veel beter ingrijpen op sluipverkeer en overdreven snelheid in de wijk.

Minder ruimte voor auto’s, meer voor mensen

Ook straatparkeren wordt in vraag gesteld. Vandaag wordt dit als een evidentie gezien, een dienst die de stad moet aanbieden. Vanuit GMF stellen we dit verworven recht in vraag. Het is een privaat gebruik van de publieke ruimte. Als we echt werk willen maken van groenere straten zullen we keuzes moeten maken in de beperkte ruimte die aanwezig is. Hiervoor gaan we ook op zoek naar andere manieren om de auto – die vandaag aanwezig is – een plek te geven. Denk hierbij aan buurtparkings, medegebruik,…

Uitdagingen

De woonstraten kunnen mee een antwoord bieden op de uitdagingen die vanuit de groep werden geformuleerd. Toch zullen ze niet alles kunnen oplossen. Het vele sluipverkeer in de wijk kan dan wel door gerichte enkelrichtingstraten worden ontmoedigd, we denken dat het ook interessant is om met een aantal deelzones te werken waar het onmogelijk is om van de ene naar de andere te rijden. Voor dit stadsdeel moet er dus een mini-circulatieplan komen met maatregelen volgens het STOP-principe om te komen tot duurzamere mobiliteit.  De maatregelen moeten volgens ons niet altijd door zogeheten ‘knips’ te voorzien maar kan ook door slim te sturen met de rijrichtingen.

De steenweg 2.0

Daarnaast worden de steenwegen als belangrijke knelpunten gezien. Zowel voor gezondheid en veiligheid van de bewoners als voor de verbinding tussen de verschillende deelwijken vormen de steenwegen barrières. We vragen de stad om te onderzoeken hoe het doorgaand verkeer door de wijk kan worden omgeleid naar het hogere wegennetwerk (R4/R40). Uiteraard vinden we dat iedereen die in de wijk woont of er vaak komt hier vlot moet geraken, maar de bewoners van de steenwegen horen niet de lasten te dragen van alle autopendelaars die Gent in- en uitrijden. De steenwegen 2.0 staat ten dienste van de wijk en niet van de doorstroming.

‘Frustratie-inventarisatie’ en kansenkaart

De voorgestelde ingrepen vielen niet zomaar uit de lucht. Er werd gestart met een bredere discussie over de wijk waar in eerste instantie niet over mobiliteit werd gepraat. Die input heeft geleid tot twee kaarten: de frustratie-inventarisatie en de kansenkaart. 

Met die nieuw verworven inzichten en gegevens willen we het gesprek met de buurt en de stad aangaan. We pretenderen niet  dat we voor alle uitdagingen al de juiste oplossingen hebben gevonden. Wel hopen we hiermee te hebben aangetoond dat veel mensen en buurtcomités er klaar voor zijn om onze straten te gaan herdenken, om ze in de toekomst op vele manieren te kunnen gebruiken.

Gents MilieuFront gaat ook in andere wijken/deelgemeenten samen met bewoners nadenken over duurzame mobiliteit. Momenteel zijn we bezig met het overlegplatform Zwijnaarde om de mobiliteit daar te herdenken.

Bekijk de kansen-kaart hier.

Bekijk de frustratie-inventarisatie hier.