Wanneer verkoelt (of verwarmt) Gent de straatstenen niet meer?

Hittegolf in Gent – 60% winkeldeuren wagenwijd open met airco op, zowel voor klimaat als portemonnee een ramp.

Het zijn op zijn minst gezegd bizarre tijden: in de ban van een wereldwijde pandemie is niets meer zoals het was. Zelfs de zomersolden zijn met een maand opgeschoven. Net daarom zou je verwachten dat winkels nu meer dan anders nadenken over extra verlies. En toch: wie zich vandaag door de Gentse winkelstraten begaf, zag heel wat winkeldeuren wagenwijd openstaan. Vaak merk je dat binnen de airco goed staat te draaien, terwijl de gekoelde lucht rechtstreeks naar buiten ontsnapt. Vrijwilligers van Gents MilieuFront (GMF) trokken er zaterdagnamiddag op uit om het aantal open deuren in de Gentse winkelstraten te tellen. Resultaat: zowat driekwart van de Gentse winkels houden de deuren open, 60% laat ondertussen de airco lustig draaien. In de winter wordt het aardgasverbruik van een winkelier met 37 procent verminderd wanneer de winkels hun deur dicht houden. Gesloten deuren met airco op – zullen dus ook voor een gelijkaardige energiebesparing en kostenverlaging zorgen. 

Zaterdag 8 augustus (37°C, zonnig): 4 GMF-vrijwilligers trotseren een soldenzaterdag in de Gentse winkelstraten om het aantal open deuren + draaiende airco’s in kaart te brengen. Ze wandelen langs de traditionele Veldstraat en Langemunt, maar nemen ook een kijkje in ‘kleinere’ winkelstraten zoals de Hoornstraat, Brabantdam en Koestraat.

Bijna 300 winkeldeuren
“We inventariseerden in totaal 297 winkels, waarvan op 78 na allen de deuren open hadden staan”, vertelt Pieter, vrijwilliger bij GMF. “Bij 60% van de winkels die de deuren open hielden, draaide de airco binnen volop.” Dat is nog meer in vergelijking met ons onderzoek vorig jaar. Dit terwijl het nu bijna twee keer zo warm was als vorig jaar. Een gigantische en onnodige vorm van energie- en geldverspilling, want de gekoelde lucht die een airco produceert zoekt zo snel mogelijk zijn weg naar warme gebieden – buiten dus. “Het is het best te vergelijken met ‘s winters je gebouw warm stoken, maar tegelijkertijd de ramen en deuren open houden. We zouden het nooit zelf doen in ons eigen huis, maar kijken er blijkbaar niet van op als winkels dat en masse blijven doen.”

Deuren maken verschil niet voor klanten
Dat klanten gemakkelijker binnen komen als de deuren open staan, blijkt toch meer een urban legend te zijn. Enkele jaren geleden onderzocht Fluvius dit samen met Unizo en het Stadslab 2050 in Antwerpen. Conclusie: voor shoppers maakt een open of gesloten deur amper uit, het aanbod van de winkel en de aantrekking daarvan blijken wel bepalend te zijn of een passant al dan niet een winkel binnenstapt. Wél een verschil tussen open of gesloten is het energieverlies en de daarmee gepaarde kost. 

Grote winkelstraten vs kleine winkelstraten
Net zoals de voorbije editie doen de grote winkelstraten het beduidend slechter dan de ‘kleintjes’. In de Veldstraat hield maar liefst 75% van de winkels de deuren open, terwijl binnen de airco vrolijk draaide. Al zijn er enkele grotere ketens die toch het goede voorbeeld geven: H&M, Inno, COS, Massimo Dutti, Proximus, Hans Anders, Dille & Kamille, …
COS (deel van de H&M-group)  besliste bijvoorbeeld na een succesvol “Close the Door Project” om de deuren dicht te houden. Een bewuste zet om zowel energie redenen als economische (minder bezoekers die enkel binnen springen maar vooral inzetten op klanten die bewust de winkel binnen komen).

Kunnen Frankrijk en New York Gent inspireren voor gesloten deuren?
Frankrijk besliste dat winkels met airconditioning hun deuren gesloten moeten houden vanaf voorjaar 2021, net zoals ze dat moeten doen als er verwarming opstaat en een verbod op verwarmde terrassen. De Franse minister van Milieu Barbara Pompili kondigde dit recent op 27 juli 2020 aan. Het ging om één van de voorstellen die een 150-koppige burgerconventie onlangs formuleerde over de klimaatverandering. “We kunnen niet, gewoon om mensen de moeite te besparen een deur te openen, de straat klimatiseren in het midden van de zomer wanneer het buiten dertig graden is”. De minister vond dit ecologische aberraties die leiden tot een compleet ongerechtvaardigde overconsumptie van energie”. In New York legde het stadsbestuur het in 2015 vast in een wet: restaurants en winkels dienen de deuren gesloten houden als de airconditioning aan staat. Kan het Gentse stadsbestuur hier inspiratie halen? 

{gallery}Winkelen met airco en deuren open.{/gallery}

*****