Cohousing Biotope deelt cijfers over duurzame technologieën na 2 jaar meten in de praktijk

Wat ooit een oud bedrijventerrein was, is vandaag een collectief woonproject: Bijgaardehof. Samen met enkele experts, Gents MilieuFront (GMF) en wooncoop bundelde cohousing-groep Biotope hun ‘lessons learned’ over het warmtesysteem. 2 jaar data werd gegoten in 11 fiches, 5 studies en 1 rapport.‘Met die info willen we bouwheren, studiebureaus en universiteiten helpen om hun theoretische modellen te toetsen aan de reële situatie’, zegt bewoner Adelheid Vanhille.

De cohousinggroep Biotope bestaat uit 19 gezinnen. Samen met 3 andere partijen bouwden ze het Bijgaardehof, een collectief van 58 woonunits én een wijkgezondheidscentrum, gelegen vlakbij Gent-Dampoort. Het verwarmen en passief koelen gebeurt via een boorgat-energie-opslag-(BEO)-veld met centraal warmtenet en een warmtepomp per gebouw. De woningen voldoen aan de norm Bijna-Energie-Neutraal (BEN). Daarbovenop is Bijgaardhof ook gewoon een heel mooi project, want op 6 september werd het genomineerd voor de Architectuurprijs Gent 2024.

Lessons learned
Tussen 1 mei 2021 en 30 april 2024 was cohousing Biotope een van de  energieambassadeurs van de provincie Oost-Vlaanderen. Het doel van dit subsidieproject was het meten, opvolgen en beschikbaar maken van energiebesparende maatregelen bij cohousing Biotope. Na 2 jaar wonen in het appartementsgebouw en 2 jaar data verzamelen heeft Biotope zijn lessons learned uitgeschreven.

‘Die lessen delen we graag met anderen, bijvoorbeeld tijdens een rondleiding op 1 november’ – Adelheid Vanhille, bewoner cohousing Biotope

BEO-veld, tweepijpssysteem
De aanleg van een BEO-veld (boorgat-energie-opslag) met warmtepompen en passieve koeling is vernieuwend, zeker in een woonproject voor particulieren. Om financieel te besparen koos de groep voor een tweepijpssysteem (dit in tegenstelling tot een vierpijpssysteem). Bij een tweepijpsysteem kan er verwarmd of gekoeld worden, niet beide tegelijkertijd. Na 2 jaar ervaring is de conclusie dat een tweepijpssysteem zeker haalbaar is voor appartementen als je intelligent kunt omschakelen tussen koelen en verwarmen. Bij Bijgaardehof wordt dit dagelijks automatisch beslist op basis van de buitentemperatuur. Het grote voordeel is dat units met veel zoninstraling overdag kunnen koelen, terwijl de koudere units ’s nachts kunnen verwarmen.

Warmte, koelte en oververhitting
De hoogste appartementen hebben het hoogste verbruik voor verwarming. Daarnaast hebben de appartementen met een goede oriëntatie qua zoninval een lager verbruik. De koeltevraag is gelijklopend. De impact van het intensief groendak is niet duidelijk af te leiden uit deze cijfers. Ook een belangrijke factor is het gedrag: op welke temperatuur zet je je thermostaat.

Vooraf was er wat bezorgdheid over oververhitting van de appartementen. Het studiebureau gaf aanbevelingen aan de architecten. De meeste units hebben geen probleem met oververhitting. Er kan snel genoeg gekoeld worden om de gewenste temperatuur te bereiken.

Technische info
Naast de fiches is er ook een rapport en zijn enkele studies opgemaakt. De verzamelde data zijn ook ontsloten. Die data worden nog enkele jaren aangevuld met een nieuwe reeks gegevens. Met deze info hoopt Biotope studiebureaus en universiteiten te ondersteunen om hun theoretische modellen te toetsen aan de reële situatie.

Welkom op 1 november
Jaarlijks organiseert Ecobouwers opendeurdagen. Ook cohousing Biotope doet mee in 2024 op 1 november (start om 10 uur). De focus van deze opendeur ligt op de resultaten van het energieambassadeurschap. Schrijf je hier in via de website van Ecobouwers.