Boekbespreking: Omarm de chaos (Jan Rotmans en Mischa Verheijden)

Hoopgevend, positief, boeiend: de leden van de boekenclub waren het er unaniem over eens. Word je moedeloos van deze donkere tijden? Dan biedt “Omarm de chaos” het juiste tegengif. Een shotje positivisme in de vorm van een boek.

We leven niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk
Jan Rotmans, hoogleraar Transitiekunde met een achtergrond in toegepaste wiskunde, geeft in zijn boek inzicht in transities en systeemdenken. Chaos is voor hem een kans op verbetering. Zonder chaos geen verandering dus geen verbetering. Laten we dus de chaos omarmen en hierin kansen zien. Toch het gevoel een roepende in de woestijn te zijn? Uitzoomen, zegt Jan Rotmans. Zoom uit en bekijk vanop een afstand. Dan merk je dat zelfs als het directe effect van je daden niet zo groot is, het indirecte effect dat wel is. Dat is transitiedenken. Uitzoomen voorkomt cynisme en laat de kracht van de onderstroom zien. We maken allemaal deel uit van die onderstroom.

Transities zijn mensenwerk
Wij zijn het systeem. We hebben het zelf gemaakt, dus we kunnen het zelf veranderen. Eens je begrijpt dat transities mensenwerk zijn, dan snap je ook waarom al je (kleine) daden tellen. Gedaan met de illusie van de machteloosheid! We hebben maar 25% van de bevolking nodig voor een onomkeerbare verandering in gang te zetten. Welke rol neem jij op? Ben je een koploper, een verbinder, een sloper of een bouwer? Jan Rotmans beschrijft de verschillende complementaire rollen die nodig zijn in transformatieve veranderingen.

Met de coauteur aan tafel
Dat het boek geen droog wetenschappelijk werk is geworden, maar net bijzonder vlot leest, is te danken aan co-auteur Mischa Verheijden. Hij zat mee aan tafel van de boekenclub op een regenachtige dag in januari ’23 en gaf ons een inkijk in het schrijfproces. Het was ook de uitgelezen kans om onze kritische vragen te stellen. Zo beaamde hij dat het boek erg gericht is op onze Noorderburen. De voorbeelden en de toekomstperspectieven komen uit Nederland. En inderdaad, het boek bevat herhalingen. En wat met de kracht van de negatieve onderstroom? Want wat geldt voor de bewegingen die een groene en leefbare samenleving nastreven, geldt ook voor bewegingen die verdeeldheid zaaien. 25% van de bevolking, weet je nog?

What’s next?
De leden van de boekenclub sloten de avond af met het smeden van plannen in samenwerking met Jan Rotmans en Mischa Verheijden. Als dat geen bewijs is dat het boek aanzet om zelf in beweging te komen! Het GMF als koploper en verbinder. Wat zijn het toch boeiende tijden! Het zou zonde zijn om aan de zijlijn te blijven staan.

Het boek “Omarm de chaos” (304 pagina’s) van Jan Rotmans & Mischa Verheijden verscheen in 2021 bij uitgeverij De Geus.

Zin om mee te lezen met onze boekenclub? Stuur een mailtje naar [email protected]!

Dit artikel werd geschreven door Sophany Ramaen voor Frontaal (editie lente 2023), het magazine van Gents MilieuFront. Wil je ook 4x per jaar inspirerende en kritische Frontaal-artikels lezen op papier of digitaal? Word nu lid van GMF en geniet van Frontaal en tal van andere fijne voordelen!

Foto: Pexels Markus Spiske