Boekbespreking: Het brandoffer van de zonnegod

De boekenclub van het Gents Milieufront las ‘The Ministry for the Future’ van Kim Stanley Robinson.

“I am a god and I am not a god. Either way, you are my creatures. I keep you alive. Inside I am hot beyond all telling, and yet my outside is even hotter. At my touch you burn, though I spin outside the sky. As I breathe my big slow breaths, you freeze and burn, freeze and burn. Someday I will eat you. For now, I feed you. Beware my regard. Never look at me.”

Tronend op de door homo sapiens geboetseerde klimaatopwarming eist de zonnegod miljoenen mensenoffers op in Uttar Pradesh, een deelstaat van India. Met dit apocalyptische tafereel brandt Kim Stanley Robinson, grootmeester van de ‘hard science fiction’, van in den beginne een kernvraag op het netvlies van zijn lezers: ‘Is het al te laat?’. Vervolgens jongleert hij honderden pagina’s lang met een veelheid van stemmen en grondig onderbouwde gezichtspunten om deze verzengende vraag te versmelten tot speerpunten van hoop te midden van het ecologische slagveld.

De weg naar een nieuwe dageraad blijkt namelijk geplaveid met hete hangijzers, die in het vuur gehouden worden door wereldwijd verspreide actoren, vaak onder impuls van het nieuwbakken VN-agentschap uit de titel van het boek. Vanop de verschroeide bodem in Uttar Pradesh valt het ene dominosteentje na het andere omver en beginnen weerbarstige puzzelstukken noodgedwongen samen te vallen: de schuchtere creatie van een planetaire coöperatieve schaduwbank op basis van blockchain technologie; de ‘Modern Monetary Theory’ en in het kielzog daarvan de lancering van ‘carbo coins’ die centrale bankiers en hun kurkdroge mantra’s het vuur na aan de schenen leggen; achtergestelde landen die uit de as van hun eeuwenoude onderdrukking de toorts van radicale ecologische beleidskeuzes ontsteken; controversiële ‘rewilding’ en agro-ecologische experimenten op grote schaal; en last but not least: de ongrijpbare ‘Kinderen van Kali’ die met hun gerichte aanslagen tegen de 1%, maar ook tegen cargoschepen en reguliere passagiersvluchten een bom leggen onder de op zich al roodgloeiende uitspraak van Malcolm X: ‘We are nonviolent with people who are nonviolent with us.’

Ecomodernisme en ‘degrowth’, systeemkritiek en postkapitalisme, dystopie en utopie worden door de auteur verstrengeld in een intieme dans, waarvan de trillingen scheurtjes veroorzaken in het tijdperk van het antropoceen. Het laatste woord geef ik graag aan Kim Stanley Robinson:

“Everyone knows me but no one can tell me. No one knows me even though everyone has heard my name. Everyone talking together makes something that seems like me, but is not me. Everyone doing things in the world makes me. I am blood in the streets, the catastrophe you can never forget. I am the tide running under the world that no one sees or feels. I happen in the present but am told only in the future, and then they think they speak of the past, but really they are always speaking about the present. I do not exist and yet I am everything. You know what I am. I am History. Now make me good.”

Zin om mee te lezen met onze boekenclub? Stuur een mailtje naar [email protected]!

Dit artikel werd geschreven door Pierre De Groote voor Frontaal (editie winter 2023), het magazine van Gents MilieuFront. Wil je ook 4x per jaar inspirerende en kritische Frontaal-artikels lezen op papier of digitaal? Word nu lid van GMF en geniet van Frontaal en tal van andere fijne voordelen!

Foto: Pixabay Alexas-Fotos