Boekbespreking: Donuteconomie

Er zijn van die boeken die al lang op je « te lezen » lijstje staan. Dankzij de GMF-boekenclub veranderen ze in boeken waarvan je dacht: had ik die maar eerder gelezen! De Donuteconomie is er zo eentje: verhelderend, openbarend, inspirerend.

De Donuteconomie? Op het eerste gezicht een vanzelfsprekend concept: de “donut” stelt visueel de grenzen voor van een veilig en rechtvaardig leven voor iedereen. Weinig zullen de ondergrens (het sociaal fundament) en de bovengrens (ecologisch plafond) in twijfel trekken. Het ontbreken aan sociaal fundament (bv. vrede, onderwijs of voedsel) of het ecologisch plafond overschrijden (bv. door luchtvervuiling, verminderde biodiversiteit of verzuring van de oceanen) klinkt niet bevorderlijk voor de mensheid.

Maar het boek is zoveel meer dan die donut. Het schetst een nieuw economisch denkkader, één dat in het teken staat van de uitdagingen van vandaag. Kate Raworth, die ondertussen dezelfde status geniet als een rockster, legt pijnlijk bloot hoe onze economische denkwijze de bron is van die uitdagingen. Zo ontkracht ze economische ‘wetmatigheden’, zoals de economische groei, de mens als homo economicus en ongelijkheid als een noodzakelijke fase richting welvaart. We hoeven geen economen te zijn om die denkpatronen te herkennen. Economie zit namelijk diep doorgedrongen in onze maatschappij. Kate Raworth: “Economie is de moedertaal van de politiek, de grammatica van het publieke debat en het denkkader dat vorm geeft aan de maatschappij”. Hoewel je dus geen economie gestudeerd moet hebben om mee te zijn in het verhaal, is het boek stevige lectuur en vraagt de nodige aandacht. Het is wel toegankelijk geschreven. Een aanrader voor iedereen die de huidige denkkaders en gevestigde theorieën in vraag wil stellen en die wil vervangen door een radicaal ander model in dienste van de langetermijndoelen van de mensheid.

Je kan je de vraag stellen – zoals ook op ons boekenclub – wat het nut is van een ander economisch DENKEN als er zoveel te DOEN is. Wel, ons denken heeft invloed op ons handelen: vanuit welk kader vertrekken onze acties? Wat is ons groter plan? Doeners die op hun honger zitten na het lezen van de theorie vinden inspiratie via de Doughnut Economics Action Lab, waar de principes van de Donuteconomie in acties worden omgezet. Veel organisaties gaan hiermee aan de slag, zoals de Europese Commissie en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Op de vraag of er gevaar is voor “greenwashing” antwoordt Kate Raworth dat we niet naïef mogen zijn: “If you bring disruptive ideas and business as usual together, one will change. Be sure it is not the doughnut.” Tijd om de donut uit te rollen in Gent?

Donuteconomie, Kate Raworth. NiewAmsterdam, 2019

Dit artikel werd geschreven door Sophany Ramaen voor Frontaal (editie zomer 2022), het magazine van Gents MilieuFront. Wil je ook 4x per jaar inspirerende en kritische Frontaal-artikels lezen op papier of digitaal? Word nu lid van GMF en geniet van Frontaal en tal van andere fijne voordelen!

Geïnteresseerd om met onze boekenclub mee te doen? Stuur een mailtje naar [email protected] en je krijgt alle info waar je maar van kan dromen.