Meer dan 2.000 m² aan open koelkasten in supermarkten in Gent

Veel supermarkten in Gent maken anno 2019 nog altijd gebruik van open koelkasten. Die energievreters draaien non-stop om voedingswaren te koelen, maar hebben geen deuren of afsluiting om de koelte te bewaren. Dagelijks zijn er in Gent meer dan 2.000 m² aan open koelkasten. Dat stelden vrijwilligers van Gents MilieuFront (GMF) vast na uitgebreide metingen. GMF roept de winkels op om hun duurzaamheidsbeleid concreet te maken door alle koelingen afsluitbaar te maken.

Laat u thuis uw koelkast of diepvriezer de hele dag open staan? Neen toch? En dat is nu precies wat in vele supermarkten in Gent elke dag opnieuw gebeurt. In het voorjaar van 2019 gingen vrijwilligers van Gents Milieufront (GMF) langs bij de meeste supermarkten in Gent, op zoek naar koelkasten en diepvriezers die permanent open staan. 62 supermarkten en superettes telden samen 2.087 m² oppervlakte aan open koelkasten. In 55 van de 62 bezochte winkels vonden we nog koelkasten zonder deuren, slechts 7 hielden alle koelwaren afgesloten. GMF vraagt dat de supermarkten consequent zijn in hun duurzaamheidsbeleid en al hun koeltoestellen afsluiten, zodat hier niet langer onnodig energie aan wordt verspild.

Het betert, maar niet genoeg

12 jaar geleden deed het GMF een gelijkaardige meting bij 27 Gentse vestigingen van supermarkten. Toen vonden vrijwilligers nog open koelkasten bij alle supermarkten.

De voorbije 5 jaar steeg het aantal warenhuizen in de Gentse binnenstad met meer dan een derde, vooral kleinere buurtsupermarkten zitten in de lift. Die pakken graag uit met hun beleid rond duurzaamheid. Daarom ging het GMF opnieuw op pad, en zoals gehoopt en verwacht stelden ze verbetering vast. Moeilijk was dat niet: vorige keer was er nog geen enkele winkel waar alle koelkasten afgesloten waren. Maar de strijd is dus nog lang niet gewonnen. 

Goede en slechte voorbeelden

Zowat alle supermarkten gaan in de fout en hanteren deze onduurzame werkwijze, van kleinere buurtwinkels tot grote spelers met een landelijk bereik. Hier zijn enkele vaststellingen uit Gentse vestigingen:

• Colruyt: afgesloten koelruimte, maar in elke winkel toch nog een open koelkast

• Delhaize: zelfs in de relatief nieuwe winkels zijn meer dan de helft van de koelkasten niet gesloten, ondanks eerdere beloftes van de winkelketen

• Carrefour: grote verschillen tussen de vestigingen. Bij kleine Carrefour Express-winkels zijn de koelvakken grotendeels afgesloten, grotere Carrefour Markets tellen doorgaans nog ruime oppervlakten open koelkast.

• Lidl: zowat de helft van de koelkasten zijn niet afsluitbaar

• Aldi: zelfs gloednieuwe Aldi-vestigingen tellen voornamelijk enkel open koelkasten

Toch is er ook goed nieuws. Er zijn enkele lokale supermarkten die vandaag geen vierkante open koelkast meer tellen: De Carrefour Express (Vrijdagsmarkt en Koningin Maria Hendrikaplein), Beo Versmarkt (Heilige Geeststraat), Akel Supermarkt (Morekstraat) en Taibah (Leiekaai) zijn goede voorbeelden hiervan. 

In kaart gebracht

Hier vind je de kaart met de door ons bezochte supermarkten. Op de kaart vind je de winkels in volgende kleuren:

• oranje – beperkt aantal open m² koelkasten

• rood – open koelkasten

• groen – geen open koelkasten

• grijs – niet gecontroleerde zaken

Je vindt bij elke zaak afzonderlijk ook meer info over de oppervlakte (in m²) aan openstaande koelkasten + een beoordeling. 

Koud en warm

Koel- en vriesapparaten zonder afsluiting liggen aan de basis van een hoog energieverbruik, en wel op twee manieren. Eerst is er veel meer energie nodig om voedingswaren op koeltemperatuur te houden in een niet-afgesloten ruimte. Daarnaast moet de supermarkt zelf ook warmer worden gestookt, om te voorkomen dat de non-stop ontsnappende koude lucht de klanten mee doet afkoelen. Een dubbele en totaal onnodige vorm van energieverspilling.

De groenste energie. De energie die je niet verbruikt

Onderzoek toont aan dat gemiddeld 60 procent van de energiefactuur van supermarkten afkomstig is van koelinstallaties. Als alle Gentse supermarkten hun koelingen dicht zouden doen, bespaart dit evenveel energie als enkele tientallen Gentse huishoudens samen. Winkels gaan er nog atijd – ten onrechte – van uit dat producten in koelkasten zonder deur ‘bereikbaarder’ zijn, dat er een barrière wegvalt tussen de consument en consumptieproduct. 

Oplossingen

Deuren plaatsen is de snelste en eenvoudigste ingreep om geld en energie te besparen volgens GMF. Het sluiten van koelkasten is ook iets waar supermarkten enkel baat bij kunnen hebben: het afsluiten van een koeling verdient zichzelf terug, terwijl de prijzen voor deuren dalen en de energieprijzen verder stijgen.