Kieswijzer Gents MilieuFront: GMF peilt naar standpunten politieke partijen nav gemeenteraadsverkiezingen

Volgende Gentse bestuursploeg zet in op park and rides en zonnepanelen maar ontwijkt de betonstop en houdt parkeren voor ieders deur mogelijk

GMF voorspelt bestuursakkoord o.b.v. 20 milieu-vragen aan Gentse politieke partijen (klik hier voor de kieswijzer)

Eind 2017 verspreidde GMF 20 speerpunten voor de gemeenteraadsverkiezingen 2018.  De speerpunten waren in de eerste plaats gericht aan politici en gaan in op de enorme milieu uitdagingen waar Gent voor staat in de toekomst, uitdagingen die om collectieve actie vragen. GMF wou dan ook dat deze speerpunten opgenomen werden in de partijprogramma’s en het uiteindelijke bestuursakkoord.

GMF bleef niet bij de pakken zitten en ging recent op bezoek bij CD&V, NV-A, Open VLD, PVDA en SP.A-Groen. We vroegen hen naar hun partijstandpunt rond elk van de speerpunten aan de hand van 20 concrete stellingen en 5 duidelijke ja/nee vragen. Elk van de 5 bevraagde partijen toonde  blijk van betrokkenheid en gaf haar standpunt op de stellingen en vragen. Het uittreksel van deze bevraging (zie gentsmilieufront.be/kieswijzer)  biedt een overzicht van de wel en niet te verwachten milieu-engagementen van de partijen voor de komende legislatuur.

Eensgezindheid

Afgaand op de aspecten waarover eensgezindheid bij alle partijen bestaat, kunnen we de volgende legislatuur een aantal concrete acties verwachten. Zo krijgen we groene oevers langs de waterlopen, komen er zonnepanelen op de daken van de stadsgebouwen, zal er blijvend geïnvesteerd worden in afvalpreventie en komt er een materialenpaspoort voor gebouwen. Ook over de noodzakelijke overschakeling naar elektrische taxi’s in Gent bestaat eensgezindheid. Enkel over de timing ervan wordt een verschil in standpunt vastgesteld (tegen 2020 voor PVDA en SP-A-Groen versus 2025 voor de andere partijen). Daarnaast hechten ook alle partijen belang aan een goed uitgebouwd Park&Ride (P&R) systeem. Allen zijn ze voorstander van een sterke uitbreiding van het aantal P&R parkeerplaatsen.

Als laatste krijgt ook het invoeren van een lage-emissie zone (LEZ) een volmondig akkoord van alle bevraagde partijen. N-VA gaat weliswaar voor een ruimere zone dan binnen de R4. Het kartel SP-A-Groen pleit voor een LEZ voor heel Vlaanderen.  

GMF Is enerzijds tevreden met de eensgezindheid over bovenstaande thema’s. Anderzijds valt op dat de eensgezindheid zich situeert bij thema’s waarvoor andere overheden mede bevoegd zijn (groene oevers – Vlaamse Overheid; P&R – Vlaamse Overheid) of bij eerder populaire thema’s die voor ons een vanzelfsprekendheid zouden moeten zijn: zonnepanelen, elektrische taxi’s en afvalpreventie. Een materialenpaspoort is iets meer innovatief maar de ambities reiken soms niet verder dan ‘experimenteren’.

Geen eensgezindheid over essentiële actiedomeinen

Verschillende partijen gaan niet akkoord met een aantal fundamentele stellingen voor GMF. Voorbeelden hiervan zijn de de heraanleg van straten in functie van vergroening, leefbaarheid en duurzame mobiliteit, de strengere parkeernorm, de betonstop, en energie- en hemelwaterneutrale wijken, wijkgebonden hergebruik-, reparatie- en deelpunten en de stelling over een kringloop- en sociale economie. Deze thema’s liggen duidelijk politiek gevoeliger en worden door een aantal partijen ontweken. Dit zijn echter voor GMF enkele van de meest essentiële actiedomeinen die een leefbare, groene en duurzame stad mogelijk maken, maar tegelijk om politieke durf vragen.

Verder springt in het oog dat met name CD&V het belang van een concretisering van de betonstop niet onderschrijft. Opvallend gezien het Vlaamse standpunt van CD&V en bevoegd minister Joke Schauvliege die een betonstop wil tegen 2050.

Stad aan zet of burger?

Over wie het initiatief moet nemen voor een aantal acties, zijn de partijen verdeeld. Waar het kartel SP.A-Groen en de PVDA de Stad verantwoordelijk achten voor een goede herinrichting van straten, om deelpunten te organiseren, voor een goede organisatie van het hergebruik van materiaal, …. , kijken Open VLD en N-VA hiervoor vooral naar burgerinitiatieven.  

Onverwachte verdeeldheid

Een van de stellingen waarvoor GMF een eensgezind akkoord had verwacht maar niet kreeg is de stelling over een autovrij Sint-Jacobs tegen 2025. Die stelt dat in de omgeving van Sint-Jacobs enkel plaats hoort te zijn voor openbaar vervoer, fietsers, voetgangers, maar vooral een ruimte moet zijn voor het goede leven.

Specifiek CD&V en NV-A koppelen een autovrij Sint-Jacobs namelijk aan een herziening van het circulatieplan. Ook valt op dat alle stellingen die een link hebben met het parkeerbeleid en circulatieplan van NV-A een negatief antwoord krijgen.

Daarnaast zijn de standpunten niet altijd even rechtlijnig. Enerzijds zijn alle partijen positief over een sterkere uitbouw van park-and-rides om verkeer aan de rand van de stad duurzaam te laten overstappen. Ook wordt overwegend positief gereageerd (enkel NV-A onderschrijft dit standpunt niet) op het afbouwen van parkeerplaatsen op openbaar domein binnen de R40.

Anderzijds wordt de nood aan het experimenteren met een parkeernorm van 0 parkeerplaatsen op goed bereikbare locaties met openbaar vervoer of betalend maken van de eerste bewonerskaart door de meeste partijen niet onderschreven (enkel SP-A-Groen antwoordt op deze laatste 2 positief). Ook hier blijken partijen voorzichtig wanneer het gaat om het nemen van mogelijks onpopulaire maatregelen in functie van het (door GMF aangevoelde) algemeen belang.

Partijstandpunten

Het kartel sp.a/Groen kleurt het meeste stellingen groen in. Enkel voor stellingen van meer fundamentele aard zoals deze over de betonstop en energie- en hemelwaterneutraliteit van nieuwe wijken blijven zij voorzichtig in hun stellingname. PVDA staat op de tweede plaats met 16 groen gekleurde antwoorden. In het bijzonder de stellingen met een sociaaleconomische gevoeligheid, zoals deze over parkeerkaarten tegen betaling, kleurt zij rood in. CD&V antwoordt op de helft van de stellingen ja (groen). N-VA heeft de minste groene antwoorden. Zij leggen de nadruk op het belang van een win-win voor alle belanghebbende partijen (oranje gekleurd) zonder een al te specifieke positie in te nemen. Open VLD neemt een meer nadrukkelijke positionering aan, die enerzijds bestaat uit groene (10) of rode (6) antwoorden. Hun aantal antwoorden “akkoord mits” (oranje) is beperkter.

Antwoorden op de 5 vragen tonen ambitie maar andere middelen

We vroegen partijen ook met ja of nee te antwoorden op 5 algemenere vragen. Indien ze ja antwoordden moesten de partijen ook toelichten hoe ze dit punt in beleid zouden omzetten.

Goed nieuws is alle partijen vinden dat er nog werk van gemaakt worden van een beter leefmilieu in Gent: Er zijn volgens alle partijen te veel wagens in de stad, de partijen vinden dat we onze uitstoot van CO2 moeten beperken, ze vinden dat onze luchtkwaliteit beter kan en dat we de 20ste eeuwse wijken moeten verdichten. Alle partijen (behalve N-VA) willen ook de fly-over afgebroken zien.

Om het teveel aan wagens te laten dalen zien we bij de meeste partijen vooral stimulerende maatregelen (gratis openbaar vervoer (PVDA), auto- en fietsdelen, veiligere fietspaden,…). Alleen CD&V en het SP.A-Groen spreken zich in die antwoorden uit over een uitbreiding van ontradende maatregelen (wijkcirculatieplannen, betalend maken eerste bewonerskaart, weren doorgaand verkeer….)

Om onze CO2 uitstoot te beperken krijgen we eerder algemene antwoorden. Sommige partijen (Open VLD, CD&V en PVDA) zien ook een grotere rol voor de industrie weggelegd.

Om onze luchtkwaliteit te verbeteren komen de meeste partijen niet met vernieuwend beleid. Wel geloven ze allen in de Lage Emissiezone (zie bovenstaande stellingen). SP.A-Groen wil ook sensibiliseren over houtkachels en zoeken naar alternatieven voor dieselgeneratoren.

Alle partijen (behalve N-VA) willen een afbraak van de B401. PVDA en CD&V willen ook de E17 ondertunnelen.

Alle partijen willen de 20ste eeuwse wijken verdichten. CD&V wil niet enkel inzetten op woningen, maar ook op voorzieningen. Voor PVDA moet de stad Gent die verdichting zelf in handen nemen (en niet overlaten aan bouwpromotoren).

Gent in de nabije toekomst: klimaatneutraal, ontharden, meer groen?

Wanneer de partijen hun verklaarde standpunten waarmaken, wordt Gent in de nabije toekomst dus een klimaatneutrale stad, met zonnepanelen op de daken van stadsgebouwen; een stad waar enkel elektrische taxi’s rijden, met een ruime lage-emissiezone gekoppeld aan een beter uitgebouwd en gebruikt P&R-systeem. Al op korte termijn zal er onthard worden en zal Gent blijvend investeren in meer groen.

GMF kijkt dan ook met hoge verwachtingen uit naar de komst van het nieuwe stadsbestuur en hoopt dat de hier gemaakte engagementen worden waargemaakt, maar dat ze zich daarnaast ook zullen uitbreiden naar een aantal van de echt vooruitstrevende actiedomeinen die op heden nog te vaak worden ontweken. De huidige engagementen zijn desalniettemin een goed vertrekpunt voor de opmaak van een weloverwogen milieuprogramma.

Algemeen kunnen we concluderen dat Gent een vooruitstrevende stad is en blijft, een stad waarin alle partijen zich engageren om mee te bouwen aan een klimaatneutraal, duurzaam en leefbaar Gent .

Natuurlijk zullen we ook het volgend stadsbestuur nauwlettend opvolgen, nagaan of elke partij haar engagementen en ambities waarmaakt, en zullen we het bestuur blijven motiveren om de lat hoger te leggen.

Methodiek bevragen en verwerken van de antwoorden

De vragen van de bevraging werden opgemaakt met als leidraad het memorandum van Gents MilieuFront (zoals verspreid in het najaar van 2017). Alle partijen (behalve Vlaams Belang) kregen van Gents MilieuFront eind 2017 een vragenlijst met 20 concrete stellingen en 5 ja/nee vragen. Partijen werd gevraagd met ja of nee te antwoorden en kregen de kans om te argumenteren.

Op basis van de antwoorden heeft GMF een kleurcode toegekend aan de antwoorden (groen bij volledig akkoord, oranje bij gedeeltelijk akkoord en rood bij helemaal niet akkoord).

Met deze bevraging en de kieswijzer geeft GMF geen stemadvies. We zien het als een kompas voor Gentenaar die zich wil oriënteren in de thema’s die wij ook belangrijk vinden.