100 grootste daken = stroom voor alle Gentenaars

Leg je de 100 grootste daken van Gent vol met zonnepanelen, dan kan je 121.000 gezinnen van stroom voorzien. Dit komt ongeveer overeen met het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van alle Gentenaars. Mochten die grootste Gentse daken daarnaast ook al het regenwater capteren, dan kunnen ze jaarlijks 1400 olympische zwembaden vullen. Die spectaculaire cijfers zijn de resultaten van een onderzoek van Gents MilieuFront. 

Gents MilieuFront voerde in het voorjaar 2023 een onderzoek uit naar de grootste daken in de stad Gent. We maakten daarbij een onderscheid tussen de grootste daken van 2 subregio’s: 1/ de Gentse Kanaalzone en 2/ de rest van Gent:

Locatie van de 200 grootste dakoppervlaktes verspreid over de 2 subregio’s

Potentieel grootste daken van Gent

De 100 grootste daken in de regio Gentse Kanaaldorpen en -zone (GKDZ) – lees: de haven van Gent – omvatten een totale oppervlakte van 2 385 824 m². De 100 grootste daken in de regio stad Gent – de rest van de gemeentegronden – beslaan in totaal 1 753 800 m². Wanneer die 200 daken optimaal worden ingevuld met zonnepanelen, dan kan er jaarlijks 325 miljoen kilowattuur (kWh) aan elektriciteit worden opgewekt. Dat komt overeen met het rendement van 80 windmolens, en hiermee kunnen jaarlijks 160.000 gezinnen (dat is meer dan Gent) worden voorzien van elektriciteit. 

Als je beide subregio’s samen bekijkt (oppervlakte grootste daken = 3 126 002 m²), daar de 100 grootste daken uit selecteert en die vol legt met zonnepanelen, dan kan je jaarlijks 425 136 000 kWh mee opwekken. Daarmee dek je het verbruik van alle Gentse gezinnen (onze berekening vind je hier). 

De 100 grootste daken zijn bijna allemaal daken van bedrijven/industriële sites. Die bevinden zich voornamelijk in de kanaalzone of op bedrijfsterreinen aan de rand van Gent. 

Actuele invulling met zonnepanelen veel lager

Sommige van die 200 grootste daken hebben al zonnepanelen, maar toch is er nog heel veel mogelijk. De cijfers liggen veel lager in de realiteit (zie grafiek). Van de totale oppervlakte van de 100 grootste daken in de GKDZ is 23% ingevuld met zonnepanelen. In de regio stad Gent is dat slechts 13%. Er is dus nog veel potentieel om deze daken te gebruiken als partner in de strijd tegen de klimaatverandering.

Focus op allergrootste daken

De 10 grootste daken in de regio GKDZ zijn goed voor 40% van de totale dakoppervlakten en in de regio stad Gent voor 33% (zie grafiek). Het grootste dak is dat van ArcelorMittal en beslaat maar liefst 15% van de totale oppervlakte van de 100 grootste daken in de regio GKDZ. Deze daken bezitten bijgevolg enorm veel potentieel om de stad Gent te helpen CO2-neutraal te worden tegen 2050.

10 grootste daken per subregio

Verplichting tot zonnepanelen

Tegen de zomer van 2025 moeten grote bedrijven minstens 10% van hun dak vullen met zonnepanelen. Voor veel bedrijven is er nog een lange weg te gaan om daaraan invulling te geven. Waarom dan talmen? Mogelijke verklaringen kunnen zijn: onduidelijke wetgeving, stabiliteit van het dak, schaduw die rendement belemmert enzovoort. Dit zorgt ervoor dat bedrijven geen stappen zetten en de transitie naar een groene industrie wordt vertraagd. 

Rol voor Stad Gent

Daken hebben een enorm potentieel om de energie- en klimaatdoelstellingen te behalen. Hoe kan Gent helpen om dat potentieel te realiseren? Stad Gent kan samen met Vlaanderen zorgen voor een duidelijk afgebakende wetgeving – opdat bedrijven bv. weten of ze de zonnepanelen zelf moeten installeren, of werken via een derde. Daarnaast kan de stad een coördinerende rol op zich nemen bij de creatie van netwerken tussen verschillende bedrijven. Zo kan bv. een bedrijf met een groot dak en een laag verbruik het dak verhuren aan een bedrijf met een hoog verbruik en een dak dat niet geschikt is voor zonnepanelen. Stad Gent kan en moet veel meer doen om bedrijven te informeren en stimuleren om te kiezen voor een duurzame invulling van hun dakoppervlak.

Nog veel potentieel op grote daken

De grootste daken van Gent beslaan een groot oppervlak en hebben dus een grote ‘voetafdruk’ in en op Gent. Naast het opwekken van elektriciteit kunnen deze daken ook instaan voor onze waterhuishouding. Zo kunnen deze daken water opvangen of groendaken herbergen.
Mocht het water van de 200 grootste daken hun water opvangen dan zouden we jaarlijks 3,5 miljoen m² kunnen opvangen. We kunnen daarmee jaarlijks 1400 olympische zwembaden van water voorzien of 10 keer de watersportbaan volledig opvullen.
Op vlak van groendaken zit ook nog een enorm potentieel. Van de 200 grootste daken hebben er slechts 5 (!) een groendak. Die daken bevinden zich allemaal in of nabij Gent-centrum. Er is dus geen enkel groot groendak in de Gentse kanaalzone.

potentie voor regenwateropvang in de 2 subregio’s

Deze daken (omcirkeld) in subregio ‘rest van Gent’ hebben vandaag groendaken

Methodologie

De 200 grootste daken werden geïnventariseerd aan de hand van GIS (Geografisch Informatie Systeem). Vervolgens werd er via Zonnekaart Vlaanderen en Zonnekaart Gent berekend wat het rendement zou zijn indien deze daken optimaal ingevuld worden met zonnepanelen. Tot slot werd er via Geopunt gebruikgemaakt van de winter opnamen 2022 om te onderzoeken wat er reeds aanwezig was op de 200 grootste daken. Voor de berekening van het aantal opgewekte elektriciteit werd gerekend met zonnepanelen van 400 Wp die op jaarbasis 340 kWh kunnen opwekken (reductiefactor van 0,85). Er werd uitgegaan van een zuidelijke oriëntatie met een hellingsgraad van 35°. Schaduw zorgt ervoor dat elk zonnepaneel een oppervlakte van 2,5 m² benut. Voor de berekening van de totale stroomproductie van de 100 grootste daken werd geen rekening gehouden met mogelijke ongeschiktheden op het dak (beschaduwing, constructies die plaatsing zonnepanelen belemmeren, stabiliteitsproblemen,…).

Verder lezen (o.a. over potentieel wateropvang)

Lees meer info over de potentiëlen van de grootste Gentse daken (o.a. voor wateropvang en groendanken) op onze website, of raadpleeg het volledige onderzoek hier: Onderzoek van Ewout Coppens: Klimaat- en wateropvangadvies voor grote daken in Gent.