Stadsplant ambassade: blauwe regen

De Geveltuinbrigade verrijkt onze stad elk jaar met honderden nieuwe Gentenaars; klimplanten die hard nodig zijn om onze stad klimaatrobuust te maken en de biodiversiteit te herstellen. Hoog tijd om deze Gentenaars beter te leren kennen. Deze editie is de Blauwe regen (Wisteria Sinensis/Floribunda) aan de beurt.

In de lente is op veel plekken in onze stad een magistraal fenomeen te bewonderen; de bloei van de blauwe regen. Het gaat om twee soorten, de Chinese Wisteria (Wisteria Sinensis) en de Japanse (Wisteria Floribunda). Ze zijn gemakkelijk te onderscheiden, de twijgen van de Chinese wikkelen tegen de klok in, de Japanse juist met de klok mee. Verder zijn er subtiele verschillen in blad, bloem en geur. Gent kent een groot aantal monumentale Wisteria’s, bijvoorbeeld in onze botanische tuin en aan de Hoogpoort. 

Terwijl ze bij ons een nieuwkomer is, heeft de plant diepe wortels in de ecologie en menselijke cultuur van Oost-Azië. In Japan zijn er talloze verwijzingen in de literatuur en beeldende kunsten naar de klimmer. In het Ashikaga bloemenpark zijn allerlei hangende constructies voorzien waardoor de Wisteria’s ongeziene oppervlaktes overspannen. Daarnaast zijn er boogconstructies van honderden meters, volledig overgroeid tot loofgang van de blauwe regen. Next level pergolas. Iets om in een van de Gentse straten mee te experimenteren als logisch vervolg op de groenslinger, een bloemenplafond. Of een Wisteria tunnel over een van de wandelpaden op de Bijloke.

De Chinese Wisteria is bij ons terechtgekomen via het Britse imperium in de vroege negentiende eeuw. De Japanse hebben we te danken aan Johann von Siebold, een Duitse arts die in dienst van Nederland veel Japanse planten naar hier gehaald heeft. Naast Japanse Wisteria bracht hij ons verschillende Azalea’s, zo belangrijk voor de tuinbouw rond Gent, en de Japanse duizendknoop, inmiddels uitgegroeid tot een serieuze lastpak. In zijn dagboek beschrijft hij hoezeer hij onder de indruk was van de blauwe regen, en hoe de Japanners speciale ceremonies organiseerden om de bloemen te aanschouwen, de Hanami. De fascinatie voor de bloemenpracht is lang een drijvende kracht achter het ontwikkelen van onze groencultuur geweest, en de reden dat we zoveel Wisteria’s in onze stad hebben. 

Naast de esthetische kwaliteiten beginnen we echter meer en meer de ecologische aspecten mee te nemen. Hoewel een Wisteria nestgelegenheid biedt aan vogels, en nectar aan vlinders, hommels en wilde bijen (zoals de behangersbij en de houtbij), is ze niet inheems en dus qua biodiversiteit niet de beste keuze. Wel kan ze goed gecombineerd worden met inheemse klimmers. Verschillende soorten klimplanten door elkaar op gevels gebeurt sowieso te weinig; slechts één klimplant is maar saai. De combinatie met een wilde bosrank of hop is ideaal; deze inheemse rankers gebruiken de Wisteria, een typische wikkelaar, als klimhulp, en samen vormen ze een prachtige en biodiverse gevel, met afwisselend blad, bloemen en zaden.

Dit artikel werd geschreven door Daniël Vermooy voor Frontaal (editie lente 2024), het magazine van Gents MilieuFront. Wil je ook 4x per jaar inspirerende en kritische Frontaal-artikels lezen op papier of digitaal? Word nu lid van GMF en geniet van Frontaal en tal van andere fijne voordelen!

Foto:Pexels Elizaveta Komar