Niets te vroeg: daar komt Groenpool Wonderwoud!

Komt het er of komt het er niet? De eerste plannen voor een 200 hectare groot stedelijk groen- en natuurgebied op het Oud Vliegveld in Oostakker en Lochristi zijn al meer dan twintig jaar oud. In het najaar van 2024 is een eerste deelgebied van 35 hectare van het Wonderwoud eindelijk klaar. En of we uitkijken naar de opening! Het ondergeschoven noordoosten van Gent krijgt eindelijk terug wat van de natuur die er lang geleden verdween.

Al in 2003 voorzag het Ruimtelijk Structuurplan Gent vier nieuwe grote groenpolen in het buitengebied van de stad. De jaren daarna werden vooral verdere stappen gezet in het Parkbosproject en rond de Gentbrugse Meersen. Door onder andere moeizame onteigeningsprocedures en een vernietigd ruimtelijk uitvoeringsplan duurde het uiteindelijk nog meer dan tien jaar voor de lintjes van de eerste twee groenpolen konden doorgeknipt worden, ze openden beiden in 2014. Burgemeester Termont maakte zich bij de opening van het Parkbos sterk dat de Gentenaars niet nog eens zo lang zouden moeten wachten op de opening van de Groenpolen Vinderhoutse Bossen en Oud Vliegveld.
Mooi wel dus. In 2018 toverde de stad in haar nieuw ruimtelijk structuurplan (Ruimte voor Gent) een vijfde groenpool tevoorschijn: Bourgoyen-Malem-Blaarmeersen-Sneppemeersen, al was het maar omdat er rond de derde en de vierde Groenpool ondertussen niet veel meer leek te bewegen. De naam van het toekomstige natuurgebied was in 2017 wel al veranderd naar Wonderwoud. De tot dan toe private Vinderhoutse bossen openden toch nog versneld hun poorten in het voorjaar 2020, om de druk te verminderen op andere natuurgebieden die we met z’n allen massaal ontdekten tijdens de lockdownmaanden. Verdere inrichtingswerken en bosuitbreiding volgden in de jaren daarna.

Het vliegveld dat er nooit kwam
In de jaren ’50 waren er plannen om een vliegveld aan te leggen in een gebied tussen de dorpskernen van Oostakker en Lochristi. Tientallen hectare landbouwgrond werden onteigend en opgespoten met zand afkomstig van de werken aan de Gentse havendokken en de verbreding van het kanaal Gent-Terneuzen. Door afwateringsproblemen werd het hele vliegveldidee uiteindelijk afgeblazen, maar Lochristi en Oostakker bleven wel opgezadeld met een enorme zandwoestijn. Het zand werd vanaf de jaren ’70 terug afgegraven en daardoor werden de waterplassen in het gebied steeds groter. Sommige delen werden ondertussen al heropgevuld met baggerspecie, maar de zandontginning gaat nog altijd door. Het hele gebied werd doorheen de jaren steeds meer omsingeld door de oprukkende verkavelingswijken van Oostakker en Lochristi, de uitdijende site van Volvo Trucks en alsmaar grotere landbouwloodsen. Geen greintje voorstedelijke of landelijke charme, laat staan natuur die naam waardig was in deze hoek van Gent nog te vinden. Bovendien bleef de hele zandwinningssite voor de modale Gentenaar al die tijd onbekend, want de eigenaar-exploitant (Waterwegen en Zeekanaal) hield de boel hermetisch afgesloten.

Schot of schampschot?
In 2022 leek er eindelijk weer schot in de zaak Wonderwoud te komen, al werd ook gevreesd dat het meer een schampschot zou worden. Het minder goede nieuws was immers dat het eerder door Agentschap Natuur en Bos (ANB) voorziene budget naar beneden werd bijgesteld. De volledige realisatie zou dus nog minstens een paar jaar op zich laten wachten. Het goede nieuws was dat het Wonderwoud er hoe dan ook kwam en met dat goede nieuws was het menens.  In de zomer van 2023 startte ANB in samenwerking met de Stad Gent en de gemeente Lochristi eindelijk de realisatie van het eerste deelproject aan de westelijke kant van het gebied ter hoogte van de visvijver en het executieoord. In deze fase wordt 35 hectare aangelegd waarvan 15 hectare bos, met wandelpaden, speelnatuur, onthaalpoorten en een uitkijktoren. Het einde van de werken is voorzien dit najaar. De komende jaren wordt de rest van de voorziene 200 hectare Wonderwoud ontwikkeld, al zijn de exacte plannen en timing nog verre van duidelijk.

Gent zonder Wonderwoud: onvoorstelbaar!
Niet lang na de opening van het Parkbos in 2014 schreef ik er een artikel over voor Frontaal. Vandaag verbaas ik mij erover dat de groenpool me toen maar matig kon bekoren: het was onaf, te gekunsteld en vooral: het was allemaal too little, too late.  Tien jaar later ben ik wél enthousiast over het Parkbos en minstens evenveel over de Gentbrugse Meersen. Beide groenpolen groeiden op korte tijd uit tot fantastische lappen natuur die er ieder seizoen enkel mooier en echter op worden. Gent zonder Parkbos en zonder Gentbrugse Meersen? Wie kan zich dát nu nog voorstellen? Het doet reikhalzend uitkijken naar de opening van de eerste 35 hectare Wonderwoud dit najaar. Hopelijk laten de overige 165 hectare niet nog eens tien jaar op zich wachten!

Benieuwd naar de stand van zaken in het Wonderwoud? Check het hier!

Dit artikel werd geschreven door Toby Lauwerier voor Frontaal (editie zomer 2024), het magazine van Gents MilieuFront. Wil je ook 4x per jaar inspirerende en kritische Frontaal-artikels lezen op papier of digitaal? Word nu lid van GMF en geniet van Frontaal en tal van andere fijne voordelen!
Foto’s: Toby Lauwerier