‘Een stekje op elk zwerfvuilplekje’

Zondag 23 maart 2025 trok een tiental vrijwilligers van Gents MilieuFront en Moederplant naar groene plekken in Gent waar het groene karakter stedenbouwkundig nog niet beschermd is om zwerfvuil te rapen. Meer nog: op de plekjes waar ze zwerfvuil vonden, plantten ze een stekje.

Gents MilieuFront vraagt via deze actie tijdens de Gruute Kuis om bescherming van deze waardevolle stukjes groen via bijvoorbeeld de opmaak van een tweede RUP Groen.

Sinterklaas 2021 was een mooie dag voor groenminnende Gentenaars: die dag werd het RUP Groen van kracht, een unicum in Vlaanderen. Gent beschermde in één klap 370 hectare door de bestemming te veranderen: van hard naar zacht (natuur). Een knappe krachttoer. Vandaag zien we dat we een tweede RUP Groen nodig hebben – dringend.

Op heel wat van de gronden waarop in principe gebouwd mag worden, staat vandaag een bos of er ligt een moeras of de grond is op nog een andere manier waardevol. Die waardevolle open ruimte moeten we dus beschermen, ook al omdat Gent extreem verhard is (bijna 40 procent, wat zelfs in het sterk verharde Vlaanderen bijzonder veel is). En dat kan dus alleen met een bestemmingswijziging.

Vrijwilligers van Gents MilieuFront en Moederplant gingen daarom zondagvoormiddag met grijper en plantschep op pad naar enkele van die onbebouwde plekjes. GMF boostte er tegelijk de biodiversiteit door een stekje van de organisatie Moederplant te planten op elk zwerfvuilplekje, behalve op plekken met kwetsbare natuur. Symbolisch startten ze aan het Apostelbosje bij Sint-Anna, het bosje dat onterecht uit RUP Groen viel en daardoor bedreigd is. Het gaat ook om de open ruimte naast het Arbedpark (Gentbrugge), het Spoorwegbosje (Moscou), het Maaseikplein (binnenstad), het terrein ten noorden van de spoorweg in Wissenhage (Wondelgem), de Leegte (Drongen). “Enkele van die plekjes hebben we vandaag alvast proper gemaakt en een bioboost gegeven”, weet Pieter Nuytinck, vrijwilliger bij Gents MilieuFront.

Onbeschermd is onbemind

Elk waardevol gebied dat destijds níet in het RUP werd opgenomen, lijkt vogelvrij verklaard. Zonder bestemmingswijziging kunnen ze namelijk vroeg of laat verdwijnen onder een laag beton. De schepen liet nochtans optekenen bij de opmaak van het RUP Groen: “Dat een terrein niet in het RUP zit wil niet zeggen dat het sowieso verdwijnt. In sommige gevallen is het zo complex dat er een apart plan voor nodig is. Voor bouwgronden met bos op zijn er dan weer heel wat procedures nodig.” GMF vindt dat het tijd is voor die aparte plannen en die procedures om die gronden te herbestemmen. 

Het Betonrapport 2024, een onderzoek van Natuurpunt en Breekijzer, maakt de opdracht voor Gent concreet: 369 hectare waardevolle open ruimte moet dringend beschermd worden. Daarvoor is dus een tweede RUP Groen nodig. En daarmee zijn we er nog niet: om de doelstellingen van Vlaanderen (betonstop) te realiseren, moet Gent tegen 2030 175 hectare actief ontharden.