Gents MilieuFront droomt van één boom per 100m² verharding

Gent krijgt meer en meer verharde oppervlaktes. Gents MilieuFront wil dat de stad deze trend ombuigt en vraagt dat er voor elke 100m² verharding ook een boom komt. 

Verharde oppervlaktes in onze stad vergroten de effecten van klimaatverandering. Water kan niet voldoende doordringen in de bodem, die daarom uitdroogt. Begin augustus toonde De Standaard aan hoe België te kampen zal krijgen met watertekorten (zie afbeelding 1 onder). Ten noorden van de Middellandse Zee is de waterschaarste nergens zo nijpend als bij ons.

Regen komt door klimaatverandering steeds meer in pieken. Door onze hoge verhardingsgraad zal dit leiden tot veel meer overstromingen. Bovendien zorgt de verharding ook tot meer oververhitting. In de stad is de invloed van het hitte-eilandeffect tastbaarder dan op het platteland: wetenschappers van UGent berekenden dat het in de stad gemiddeld tot 3°C warmer is, met uitschieters tot 8°C. Die verschillen manifesteren zich vooral ’s nachts omdat de opgeslagen warmte in gebouwen en beton de stad warm houdt.  

Betonmolens op speed  

De verharding in Gent trouwens rukt in snel tempo op. Een studie van Natuurpunt toont aan dat 35% van onze stad verhard is (zie afbeelding 2 onder). Gent staat daarbij op de bedenkelijke negende plaats in Vlaanderen van meest verharde gemeenten. Er is de afgelopen 10 jaar dagelijks 762 m² verharding (het Vlaamse gemiddelde is 201 m² per dag) bijgekomen, sinds de aankondiging van de betonstop draaien de betonmolens nog sneller.

Gents MilieuFront (GMF) wil dat deze trend stopt en dat Stad Gent in stedelijk gebied inzet op het opbreken en vergroenen van verharde oppervlaktes. De stad heeft via het bouwreglement al groendaken verplicht op platte daken. GMF wil dat de stad ook verharde oppervlaktes op het maaiveld aanpakt. 

Onze concrete vragen:

1 boom per 100 m² bij nieuwe verharding

Voor nieuw te verharden oppervlaktes (bv. parking) willen we een verplichting om op elke 100m² verharding een boom te plaatsen. En niet zomaar een excuusboompje: de diameter van de boomspiegel moet van een significante grootte zijn, opdat 1 boom veel bomengroen voortbrengt, en dus ook maximale verkoeling. Gents MilieuFront wil 1 boom per 100m² verharding.
Volgens het bomenplan Gent heeft de meerderheid van de (hiervoor geïnventariseerde) Gentse bomen kleine boomspiegels, kleiner dan 5m². Wij willen dit groter zien, want een boom wordt zo groot als de ondergrondse ruimte die hij krijgt; is dat bv. 10 m³, dan wordt die boom ook zo groot (Bron De Standaard). 

1 boom per 5 parkeerplaatsen 

De stad hanteert nu al een officieuze regel (opgenomen in het bomenplan) dat er per 5 parkeerplaatsen 1 boom moet staan binnen de 19de eeuwse wijken (daarbuiten spreekt men al van 1 boom per 3). Toch wijkt ze vaak af van die interne regel. Door de regel op te nemen in het bouwreglement toont de stad ambitie en stelt ze een duidelijk reglement op. Bouwheren of bedrijven die niet aan deze regel willen voldoen zouden een compensatie kunnen betalen. Deze compensatie kan in een fonds terecht komen om campagne te voeren voor bestaande verharde oppervlaktes (zie onder).

Campagne voor bestaande verharde oppervlaktes

Voor de bestaande verharding wil GMF dat de stad op zoek gaat naar grote verharde oppervlaktes op openbaar domein en privédomein. Op openbaar domein moet ze kijken of er bomen kunnen worden aangebracht. Op privédomein moet ze in dialoog gaan met de eigenaars en een campagne en financiering opzetten om bomen te voorzien. Die campagne en financiering kan deels komen van de eerder vermelde compensatiebetalingen.

Verhardingstaks

Een andere mogelijkheid voor bestaande verharde oppervlaktes is een soort klimaatbelasting op verharde oppervlaktes. Eigenaars die het hemelwater volledig laten infiltreren en/of bomen aanplanten worden vrijgesteld van die belasting. Die maatregel komt in eerste instantie wellicht vrij extreem over, maar is niets vergeleken met de rampen die ons te wachten staan als we géén actie ondernemen.

Straatbomen

De stad moet op zoek naar manieren om ook buiten de integrale aanleg van straten. Gemiddeld krijgen per jaar 10 straten in Gent een integrale heraanleg (met hopelijk ook meer bomen). Gent telt meer dan 650 straten. Het duurt dus 65 jaar vooraleer alle straten aan de beurt komen en dus kans maken op meer bomen. Zolang kunnen we niet wachten. De stad moet nadenken over manieren om bijkomende straatbomen te realiseren los van de integrale heraanleg van straten.  Op dit moment heeft Gent 30.000. individueel beheerde stadsbomen, volgens het bomenplan Gent. Als de stad haar klimaatambities serieus neemt, dan blijft ze niet hangen in rigide denken, en wacht ze niet langer op een algemene heraanleg van de straat om groen aan te brengen. Het biedt in sommige gevallen zeker ook kansen om de buurtbewoners hier actief bij te betrekken, bijvoorbeeld als medebedenkers of medebeheerders.