OPEN BRIEF AAN UNIVERSITEIT GENT: Op naar een succesvol plantaardig aanbod in studentenresto’s

De Universiteit Gent is van plan haar aanbod vegetarische maaltijden te halveren, zo raakte bekend op 18 augustus. In de praktijk betekent dit dat, vanaf volgend academiejaar, slechts een op de vier warme maaltijden in de studentenrestaurants vegetarisch of plantaardig zal zijn. Waar de UGent lang een voorloper was op het gebied van duurzame voeding, zet ze met deze beslissing een flinke stap achteruit.

Dit vinden wij, om verschillende redenen, een alarmerende keuze. Want er zijn genoeg voorbeelden die aantonen dat een plantaardig aanbod in studentenrestaurants wél succesvol kan zijn, mits een integrale aanpak die onder meer een kwalitatief aanbod, een juiste prijszetting en doordachte marketing en communicatie inhoudt.

Er zijn verschillende voorbeelden van hoe het beter kan. In dezelfde studentenstad deed de Hogeschool Gent net onderzoek naar hoe ze studenten voor meer duurzame opties kunnen laten kiezen en enkele vrijwel kosteloze ingrepen, zoals een betere naamgeving en het in de kijker zetten van de veggie dagschotel, zorgden voor een stijging van de verkoop van veggie maaltijden met bijna zes procent. Bij de PXL in Hasselt moesten ze vorig jaar nog het lessenrooster aanpassen omdat de wachtrijen aan de resto te lang waren. Ze streven er naar 70% veggie en vegan tegen 2030. Tussen januari en oktober 2022 was meer dan de helft van de bestelde maaltijden in de kantine van de Universiteit Antwerpen vegan of vegetarisch. Onlangs maakte de UA bekend dat ze streeft naar 80% veggie en vegan maaltijden tegen 2030. Over de grens doen ze het nog beter. Aan de restaurants van de Erasmus Universiteit Rotterdam bieden ze voor ieder gerecht een veggie alternatief aan en is er een volledig vegan restaurant op de campus, terwijl de resto’s aan de Vrije Universiteit Amsterdam voor 70% plantaardig zijn. Aan de Universiteit Leiden zijn er dan weer drie volledig vleesvrije kantines.

Inzetten op meer plantaardige voeding ten opzichte van dierlijke is om verschillende redenen belangrijk. Zo is het essentieel om een antwoord te bieden op de klimaatcrisis en om verdere ontbossing in de tropen en vernietiging van onze ecosystemen tegen te gaan. Daarnaast is er voor de productie van plantaardige voeding gemiddeld veel minder water nodig dan voor de productie van vlees, een belangrijk argument in tijden van waterstress. Uit duurzaamheidsoverweging overschakelen van rundsvlees naar varkensvlees en kip, zoals de UGent voorstelt, is geen oplossing als je dierenwelzijn in rekening brengt. Op dat vlak zijn varken en kip erger, aangezien het om meer dierenlevens gaat. Als je alle factoren meeneemt, blijft meer plantaardige voeding de meest duurzame optie.

De Green Deal Eiwitshift, mee ondertekend door de UGent, streeft naar een verhouding van 40% consumptie van dierlijke eiwitten ten opzichte van 60% plantaardige eiwitten tegen 2030. Hier staat letterlijk het volgende te lezen: “De UGent engageert zich om tegen 2025 dagelijks een aanbod van 50% vegetarische en plantaardige maaltijden in de resto’s te voorzien.” De universiteit komt dus haar eigen beloftes niet na.

De UGent staat op het gebied van food science & technology op de 19de plaats in de Shanghai ranking. In Europa doet enkel de Universiteit Wageningen het beter. Als ze gebruik zouden maken van de enorme kennis die binnen de UGent zit (van duurzaamheidsprincipes over kooktechnieken tot marketing), zouden ze een toprestaurant kunnen worden. Van een universiteit die wetenschappers en studenten intellectueel en letterlijk ‘voedt’ zou je verwachten dat ze op dit gebied een voortrekkersrol speelt, iets wat ze in het verleden ook deed.

Het besluit van de UGent om het aandeel vegetarische maaltijden af te bouwen wordt gemotiveerd als een financiële beslissing. Het is zo dat sinds de coronacrisis heel wat studenten de weg niet meer vinden naar de resto’s. De verkoop van álle maaltijden zou bij de UGent zo’n 40% lager liggen dan in de jaren voor corona. Het aanbod aan veggie en vegan is op dit moment iets groter dan de vraag, maar die vraag stijgt snel. Maar liefst 35% van alle verkochte maaltijden in 2022 was veggie of vegan, en deze cijfers stijgen consistent, jaar na jaar. Het feit dat het veggie aanbod zou leiden tot extra voedselverspilling, zoals te lezen viel in de media, is geen geldig argument: aangezien de UGent vooral werkt met maaltijden die diepgevroren of vacuüm verpakt aangeleverd worden, is dit mits een goed beheer makkelijk te voorkomen.

Dat de Dienst Studentenvoorzieningen voor financieel uitdagende tijden staat, is iets waar we begrip voor hebben. Wat we niet begrijpen, is dat duurzaamheidsdoelstellingen de eerste zijn die moeten sneuvelen terwijl er volgens ons nog heel wat andere mogelijkheden zijn.

Een integrale aanpak rond voeding binnen UGent is meer dan nodig. Er staan verschillende organisaties te trappelen om de UGent hierbij te helpen. Dat gaat van begeleiding en workshops voor de chefs en leveranciers, over communicatie-tips om de gerechten aantrekkelijker te maken en het draagvlak bij klanten te vergroten, tot advies over hoe de omgeving aan te passen, bijvoorbeeld door de volgorde van de maaltijden in de resto’s te veranderen. We reiken de universiteit dus graag een helpende hand uit, want we weten dat dit een uitdagend proces is.

Maar we vragen de UGent wel expliciet om deze beslissing te herzien en volop te investeren in duurzame voeding. Niet alleen #durfdenken, maar des te meer #durfdoen.

Ondertekend door: 
ProVeg vzw | BOS+ | Bond Beter Leefmilieu | Rikolto | Join For Water | Ecoterian | Tobias Leenaert | Gents MilieuFront | Voedsel Anders