Circulair bier van urine, regen en oud brood: De Wilde Brouwers

Waar de gemiddelde festivalganger bier omzet tot urine, doen ze bij De Wilde Brouwers het omgekeerde. Tijdens de Gentse Feesten van 2016 lanceerden ze in samenwerking met UGent een bier gebrouwen met gezuiverde urine en afvalwater. Sinds 2018 brouwen ze ook échte ‘glazen bokes’: bier gemaakt van oud brood. Vol trots toont bio-ingenieur Denis De Wilde ons zijn brouwerij.

Gents of Merelbeeks?
Bij het oprijden van de brouwerij zien we meteen reclame voor Flora 3.5, een laag-alcoholisch bier dat werd vernoemd naar de Merelbeekse Florawijk. Want hoewel De Wilde Brouwers officieel werd gestart in een Gentse garage, verhuisden ze in 2017 naar Merelbeke. ‘De vorige locatie werd al snel te klein’, verklaart Denis. In de voormalige schoenenfabriek SOFACQ aan de Hundelgemsesteenweg was er genoeg ruimte voor zijn verschillende bedrijven onder één dak. Wanneer we vragen of zijn brouwerij nu Gents of Merelbeeks is, moet Denis enkele seconden nadenken. ‘We zijn Gentser dan Gentse Strop, want dat wordt gebrouwen in Oudenaarde.’ (lacht) ‘Maar ik zou zeggen dat we nu wel echt Merelbeeks zijn.’

Water als basis
Als je weet dat bier voor 95% uit water bestaat, dan besef je al snel het belang ervan voor brouwers. Ze gebruiken water niet alleen als ingrediënt, maar ook om te reinigen en verpakkingen te spoelen. Volgens de federatie van Belgische Brouwers is het waterverbruik in 25 jaar al teruggebracht van 10 à 20 liter naar gemiddeld 3,5 tot 6 liter water per liter bier. Als volgende stap moedigen ze brouwers aan om afvalwater te zuiveren tot drinkwater voor hergebruik bij de spoeling en reiniging. Bij De Wilde Brouwers staan ze al een stap verder.

Off-grid
‘Via het dak van de brouwerij kunnen we jaarlijks 800.000 liter regenwater opvangen en zuiveren tot brouwwater,’ zegt Denis. ‘Dat is nog zuiverder dan bronwater of stadswater. Voor het brouwproces voegen we de nodige mineralen opnieuw toe. En dankzij een crowdfundingcampagne konden we 68 zonnepanelen installeren, goed voor 18.800kWh op jaarbasis. Op termijn wil ik er graag nog voor zorgen dat we de energie van onze zonnepanelen gebruiken op het moment dat die geproduceerd wordt. Voorlopig zijn we nog steeds aangesloten op het net, maar het doel is om zo onafhankelijk mogelijk te zijn.’

Toasten met oud brood
Ongeveer 7.000 jaar geleden zou het allereerste bier gebrouwen zijn in Mesopotamië door brood in water te leggen. In principe kan dat spontaan terug beginnen gisten, maar de kans zit erin dat er ook andere ongewenste zaken in zouden groeien. Bij De Wilde Brouwers pakken ze het anders aan. ‘De broodoverschotten van biobakkerij De Trog worden eerst getoast zodat we die veilig kunnen gebruiken ter vervanging van een gedeelte van de mout. We hebben nog steeds gerstemout nodig,’ licht Denis toe, ‘want daarin zitten enzymen die je nodig hebt voor de vergisting. Intussen zitten we aan de grens van hoeveel mout je kan vervangen. Zo redden we zoveel mogelijk broodoverschotten. En eigenlijk geeft het ook een leuke smaak.’

Biologisch of lokaal
Uit duurzaamheidsoverwegingen kiezen ze bij De Wilde Brouwers bewust voor biologische ingrediënten, al is dat geen evidentie. ‘Het is eigenlijk steeds moeilijker om biologische ingrediënten te vinden. Er is te weinig productie en de prijzen stijgen alsmaar. Soms moet je ook de afweging maken tussen biologisch en lokaal. Sommige hopsoorten zijn bijvoorbeeld heel moeilijk biologisch te vinden, dus dan moet je het soms al ver gaan zoeken. Gelukkig heeft hop maar een heel klein aandeel in het bier en valt het transport te verantwoorden tegenover de duurzame teelt.’

Sociale duurzaamheid
Duurzaamheid gaat verder dan de milieu- en klimaatimpact. ‘Ook op sociaal vlak proberen we een duurzaam beleid te voeren. We werken bijvoorbeeld samen met De Keiberg, een organisatie die mensen met een kwetsbaarheid aan werk helpt. Wij zijn een van de enige bedrijven waar de werknemers ter plekke komen, omdat ze weten dat ze hier de juiste begeleiding krijgen. Via die samenwerking hebben we ook al iemand full-time aangeworven.’

En de smaak?
Je kan natuurlijk geen brouwerij bezoeken zonder te proeven. Denis schenkt een Flora Sour Cherry uit, een laag-alcoholisch bier van 3.5%, gebrouwen met biologische krieken en gerijpt op houten Bordeaux-vaten. In tegenstelling tot commerciële kriek is dit bier niet te zoet. De zure toets geeft een aangenaam tegenwicht, aangevuld met hoparoma’s.

Daarnaast brouwen ze hier ook de Cydonia Barocca. Een proefpanel van GMF verkoos deze tripel van 8% met kweepeer tot beste Gentse duurzaam bier.

Dit artikel werd geschreven door Zjef De Loose voor Frontaal (editie zomer 2022), het magazine van Gents MilieuFront. Wil je ook 4x per jaar inspirerende en kritische Frontaal-artikels lezen op papier of digitaal? Word nu lid van GMF en geniet van Frontaal en tal van andere fijne voordelen!

Foto’s: De Wilde Brouwers