Help mee om wegwerpmode een halt toe te roepen!

Lange wachtrijen gisteren in de Langemunt voor de opening van het Primark-filiaal in Gent, maar ook veel kritische stemmen over de komst van deze keten. GMF juicht de komst van een zoveelste goedkope modeketen zeker niet toe. We zijn wel tevreden dat de aantrekkingskracht van de bestaande Gentse winkelstraten versterkt wordt. De centrale locatie van deze winkel staat in schril contrast met de investeringen in The Loop aan de rand van de stad.

Fast Fashion werkt overconsumptie in de hand

Primark beweert dat ze hun lage prijzen kunnen aanbieden omdat ze vooral in bulk aankopen en geen reclamecampagnes voeren, niet omdat ze besparen op de lonen van hun arbeiders en de werkomstandigheden. In tegenstelling tot heel wat andere grote ketens tekende Primark meteen na de instorting van het Rana Plaza-gebouw in Bangladesh een charter voor betere werkomstandigheden. Wat is dan eigenlijk het probleem?

Primark en andere ketens met goedkope kleren staan model voor zogenaamde ‘fast fashion’. Consumenten kunnen steeds goedkopere kleren kopen en kopen er dus ook steeds meer. We hechten weinig waarde aan deze kledij en dragen er weinig zorg voor. Kapotte kledij herstellen we niet, want we kopen gewoon een nieuw kledingstuk. Zo wisselen de kleren in onze klerenkast steeds sneller en nemen we deel aan de consumptiemaatschappij.

De echte kost van goedkope kleren

Een dergelijke situatie is uiteraard weinig duurzaam. Er zijn massa’s grondstoffen en handenarbeid nodig om kledij te maken. Bij goedkope kleren wordt zelden voor de meest ecologische of arbeidsvriendelijke optie gekozen. Dat zorgt voor een erg negatieve impact op het milieu en het leven van de boeren en fabrieksarbeiders. Die verdienen amper genoeg om te overleven en ondervinden ook negatieve gezondheidseffecten door bijvoorbeeld het hoge pesticidengebruik bij katoenproductie.

Primark kan dan wel beweren dat hun lage prijzen goede werkomstandigheden niet in de weg staan, deze kosten worden niet doorgerekend in de lage prijs op het etiket. De keten is ook weinig transparant over de productieprocessen en de prijsopbouw van hun producten. Net zoals hun concurrenten werken ze ook met onderaannemingen, waardoor de keten zelf niet verantwoordelijk is voor de slechte werkomstandigheden en de lage lonen. De grote volumes die Primark afneemt dwingt leveranciers om mee te draaien in een verhaal van alsmaar dalende prijzen.

Zoals vermeld is Primark is niet de enige met boter op het hoofd, dergelijke wantoestanden zijn een algemeen probleem in de textielindustrie. Onze overconsumptie houdt de problemen mee in stand. Kunnen we daar als consument zelf iets aan veranderen?

Eerlijke en ecologische mode voor iedereen?

Een aantal kledijmerken leveren wel inspanningen voor een ethische en ecologische textielproductie. Die merken vind je ook al in Gent bij heel wat kleinere boetiekjes. Helaas is de prijs van deze kledij vaak stukken hoger dan in de ketens in de Veldstraat of de Langemunt. Niet iedereen kan zich dergelijke aankopen veroorloven. Nochtans hoeft een meer ethische en ecologische mode niet enkel voor de ‘happy few’ weggelegd te zijn. Het vraagt geen prijsstijging van tientallen euro’s per kledingstuk om betere werkomstandigheden te voorzien, eerder tientallen eurocenten. De vraag is ook of deze niet deels uit de winstmarge van de grote ketens zelf kunnen genomen worden.

Consument heeft sleutel in handen

Hogere prijzen bieden echter geen garantie dat de productie ook duurzamer wordt. Gelukkig hebben we dat als consument voor een stuk zelf in de hand. Heb je écht dat nieuwe t-shirt nodig? Kan die ene knoop niet terug aan die broek genaaid worden? Sta even stil voor je een nieuwe aankoop doet en overweeg of je het echt nodig hebt. Koop vooral stukken die je makkelijk met andere kledingstukken kan combineren, zodat je meer outfits met minder kledij kan creëren. Koop ook eens tweedehands: in de Kringwinkels vind je een uitgebreid aanbod! En betaal meer voor een stuk dat langer zal meegaan.

Zo zijn er honderden tips om duurzamer met kledij om te springen. Als we zelf de keten van te goedkope en snelle mode doorbreken, zal de industrie ook moeten volgen en een alternatief moeten aanbieden. Met het geld dat je uitspaart kan je iets anders doen, of toch dat ene speciale jurkje of hemd kopen uit bio-katoen dat in fatsoenlijke omstandigheden geproduceerd is.

Dit opiniestuk is dus niet zozeer gericht tegen Primark, maar wel een oproep aan alle Gentenaars: laat fast-fashionketens links liggen. Kies voor duurzamere kledij en mode! #komaangent

Op 27 augustus om 10 uur voert de Schone Kleren Campagne actie voor eerlijk geproduceerde kledij op de hoek van de Vrijdagsmarkt en de Langemunt. ’s Avonds volgt in samenwerking met Gent Fair Trade een filmvertoning in Studio Skoop van ‘The True Cost’, een documentaire over de impact van de mode-industrie op mensen en op onze planeet. Alle info vind je op de eventpagina.