Het Pandschap: van leegstand naar sociale verhuur

Er is een nijpend tekort aan betaalbare huurwoningen in Gent. Vooral voor kwetsbare gezinnen is het niet eenvoudig om een kwalitatieve woning te vinden. Anderzijds staan tal van woningen leeg waarvan de eigenaar niet goed weet wat ermee te doen. Pandschap brengt de vraag dichter bij het aanbod door panden te renoveren en sociaal te verhuren. Gents MilieuFront sprak met medeoprichter Bert Van den Broele.

Wat doet het Pandschap?
Het Pandschap renoveert leegstaande panden tot kwalitatieve huurwoningen. De renovatie kan gebeuren met middelen van de eigenaar of met gedeelde of volledige financiering door het Pandschap. De renovaties zijn niet luxueus, maar wel kwalitatief. Er wordt voor elk pand bekeken wat haalbaar is en vaak worden ook tweedehands of recuperatiematerialen gebruikt vanuit ecologisch standpunt en om de kosten te drukken. Na de renovatie worden deze woningen sociaal verhuurd aan kwetsbare gezinnen. Het beheer en de administratie voor de verhuur neemt het Sociaal Verhuurkantoor, een partner van Het Pandschap, voor zijn rekening. Bert Van Den Broele: “Wij zijn gespecialiseerd in economisch renoveren, we kunnen voor een redelijke prijs uw woning verhuurklaar maken.”

De panden
In Gent staan tal van woningen leeg waarvan de eigenaar niet goed weet wat ermee te doen. Dit kan bijvoorbeeld een pand zijn dat de eigenaar geërfd heeft en dat de familie in haar bezit wil houden. De woningen zijn in slechte staat en dus niet geschikt voor verhuur. Voor een renovatie ontbreekt het de eigenaar aan motivatie of kennis, en in een tiende van de gevallen zijn er niet voldoende financiële middelen. Daardoor blijven de panden leegstaan. Dit zijn de panden waarnaar het Pandschap op zoek is. Als de eigenaar bereid is om sociaal te verhuren en het pand minimum 9 jaar in bruikleen te geven, dan is dit een perfecte match!

De eigenaars
Voor de eigenaar zijn er heel wat voordelen verbonden aan deze formule. Ten eerste moet hij geen hoge leegstandsbelasting betalen. Verder wordt de eigenaar volledig ontzorgd voor de renovatie en is een eventuele financiering ook mogelijk. Daarnaast kan de eigenaar voor een pand in Gent ook profiteren van tot 16.000 euro aan renovatiepremies voor sociale verhuur. Vervolgens heeft hij door de sociale verhuur de garantie dat de huur betaald wordt.

Het kostenplaatje
Het Pandschap heeft niet als doel om winst te maken, maar om break even uit te komen. De voorbije 3 jaar werd het model uitgebouwd aan de hand van Provinciale steun. Vanaf 2020 werkt het zelfbedruipend. Het Pandschap rekent een commissie van 5 à 10% aan op de prijs van de renovatie om de coördinatie te betalen. Als de eigenaar niet kan investeren in de renovatie, kan het Pandschap ook financieren, waarna dit afgehouden wordt van de maandelijkse huurprijs. 

Het ontstaan
Het Pandschap is gegroeid uit Domus Mundi vzw, een onafhankelijke vzw die een uitgebreide ervaring heeft met projecten die de woonkwaliteit en de leefbaarheid in Gent verbeteren. Bert Van den Broele: “We zijn zowel bouwtechnisch als sociaal ingesteld bij Domus Mundi, dit is een zeldzame combinatie. We hebben lang nagedacht hoe we kansarme gezinnen aan een goede huurwoning kunnen helpen. De grote inspiratie kwam uit Brussel. Daar maakte de vzw Renovassistance sinds 1988 meer dan 200 huizen bewoonbaar. Via het sociaal verhuurkantoor ‘Logement pour tous’ worden die verhuurd. In tegenstelling tot hen werken we niet met vrijwilligers, maar wilden we er meer een economisch model van maken.”

Mindshift
Het Pandschap beoogt een mindshift. “Overal in Vlaanderen zie je nieuwe appartementsblokken oprijzen op goede locaties. Kapitaalkrachtigen beschouwen zo’n aankoop als de betere belegging. Vooral de projectontwikkelaars maken winst en de eigenaars verhuren aan wie het al goed heeft. Ondertussen wordt de nood aan betaalbare woningen steeds groter.”
“Ik geloof niet meer in de economie die gericht is op een constante groei. Wij willen niet rijk worden, het gevoel om iets zinvols te doen is voor ons belangrijker. Zo slaagden we er vorige maand in om een woning af te werken waar nu een alleenstaande Palestijnse moeder in woont met 6 kinderen tussen 3 en 13 jaar.”

Meer info? Ben je zelf of ken je een eigenaar van een leegstaand pand en is er interesse om met het Pandschap samen te werken? Neem contact op via [email protected] of +32 493 73 42 22.

Dit artikel werd geschreven door Veerle Vercruyce voor Frontaal (editie herfst 2020), het magazine van Gents MilieuFront. Wil je ook 4x per jaar inspirerende en kritische Frontaal-artikels lezen op papier of digitaal? Word nu lid van GMF en geniet van Frontaal en tal van andere fijne voordelen!

Illustraties: Pandschap