Wormen in huis: Laat je niet afschrikken! Van je wormen krijg je zeker iets terug.

Net 15 jaar geleden (herfst 2004) verscheen mijn artikel over de wormenbak. Ook nu nog composteren mijn wormen een groot deel van mijn groente- en fruitafval. Eigenlijk is het niet zo moeilijk: wees geduldig in het begin, geef je wormen gevarieerd eten én niet teveel in één keer, kijk af en toe hoe ze het maken. Voor je inspanning krijg je compost, lekvocht en wormen! 

Composteren is een natuurlijk afbraak- en verteringsproces waarbij organisch materiaal zoals groenten en fruit omgezet wordt in compost. De bacteriën en schimmels zorgen ervoor dat het plantenweefsel afbreekt. Zo ontstaat een zacht mengsel van half verteerd materiaal. Pas na dit voorbereidend werk starten de wormen. Zij zuigen dit zachte – voor hun – voedsel op en halen eruit wat ze nodig hebben. Ze zijn steeds op zoek naar de beste brokjes. Zo verluchten en vermengen ze het materiaal.
Composteren met wormen gaat sneller en vollediger dan zonder wormen. De geproduceerde compost – de uitwerpselen van de wormen – is kruimelig en beter van kwaliteit.

Composteren – wat kiezen

Wormenbak
De ruimte waar de wormen in zitten moet donker zijn. Een goede wormenbak heeft dus een goed sluitend deksel om wormen binnen en vocht, regen en ongewenste diertjes buiten te houden. Belangrijk is ook een goede ventilatie en een goede afvoer en gemakkelijke opvang van het lekvocht of percolaat.
Je maakt je eigen wormenbak door verschillende plastic bakken op elkaar te plaatsen. Voor de onderste bak kies je best een doorschijnende, zo zie je hoe hoog het percolaat al staat. Ik begon met twee bakken: de onderste en één daarboven. In de bovenste maak je met een boor een hele reeks gaten. Op enkele lagen krantenpapier leg je compost met wormen. Je hebt ongeveer een paar honderd wormen nodig, die zitten in zo’n 5 liter compost. Ik ging die kopen bij een compostwormenkweker, maar het gaat even goed met wormen uit een compostvat of uit een wormenbak.

Gaten in de wormenbak
De gaten moeten voldoende groot zijn: een diameter van meer dan een centimeter is geen probleem. Deze gaten zorgen voor een goede afvoer van het lekvocht en een vlotte circulatie van de wormen. Ik veronderstelde dat de wormen in de onderste bak er makkelijk zouden uitvallen en in de opvangbak terecht zouden komen. Wormen vallen niet zomaar uit de compost. Ze kruipen er alleen maar uit als ze daar een goede reden voor hebben!

Eten geven
Bovenop de wormen met hun compost komt het eerste eten: groente- en fruitresten. De eerste weken voeden de wormen zich daar nog niet mee. De verse groente- en fruitresten moeten eerst door de bacteriën en schimmels afgebroken worden. Dit duurt een paar weken. Zolang geef je best geen nieuw voedsel. De wormen hebben voldoende met het materiaal dat meekwam uit hun vroegere verblijf. Heb dus geduld! Als je ziet dat de groenten en fruit verteerd is, kun je extra eten toevoegen.
Je mag de wormen niet teveel in één keer geven en geef ze gevarieerd eten.

Als de eerste bak vol is, zet je er een tweede geperforeerde bovenop. Dan kun je die beginnen vullen. Een laag krantenpapier is hier niet meer nodig. De wormen kruipen van de onderste bak naar die er boven. Een goed werkende wormenbak stinkt niet en de wormen kruipen er niet uit.

Oogsten: percolaat en bodemverbeteraar
Als je de wormenbak bijvult, als je de wormen ‘eten’ geeft, check je best of er niet teveel percolaat in de vergaarbak staat. In een te natte onderste bak, leven de wormen niet. Het percolaat uit de onderste bak kun je gebruiken als voedingsstof voor je kamerplanten, vergeet niet 10 maal te verdunnen.
Het tweede product is wat overblijft in de bak zonder wormen. Dit product is een bodemverbeteraar. Mengen met wat potgrond of aarde is hier de boodschap.

Laat je niet afschrikken! Van je wormen krijg je zeker iets terug.

Dit artikel werd geschreven door Adelheid Vanhille voor ons tijdschrift Frontaal – Herfst 2019
Wil je ook graag ons tijdschrift ontvangen? Maak je dan nu lid voor €5/jaar!