Verontreinigde grond op weg naar Gentse Groenpool?

Verontreinigde grond op weg naar Gentse Groenpool?

Er zouden mogelijks grote hoeveelheden zwaar verontreinigde grond op weg zijn naar de nieuwe Gentse groenpool, Wonderwoud (Oostakker – Lochristi). De verontreinigde grond is afkomstig van de grote werkzaamheden voor het realiseren van de Antwerpse Oosterweelverbinding. De grond daar is verontreinigd met PFAS, stoffen die niet afbreken in de natuur en mogelijks toxisch zijn voor mens en dier.

Gents MilieuFront vraagt opheldering aan de Vlaamse Overheid en wil dat er voorlopig geen grond naar het Wonderwoud komt. 

Om de nieuwe Gentse groenpool, Wonderwoud, aan te leggen zijn grote hoeveelheden grond nodig. Het oude vliegveld nabij Oostakker en Lochristi is een lange tijd een zandwinningsput geweest en moet opgevuld worden. Hier vind je de plannen voor Wonderwoud. Om de putten op te vullen zal er grond van andere grote infrastructuurwerken nodig zijn. Deze grond zal komen van de werken die nu bezig zijn voor het sluiten van de Antwerpse ring, de Oosterweelverbinding. In dit bericht van de Vlaamse Waterweg lees je meer over de bergingscapaciteit van Wonderwoud. In dit artikel lees je meer over de link tussen Wonderwoud en Oosterweelverbinding. 

Grond: Antwerpen → Gent

Om de Oosterweelverbinding te realiseren zijn momenteel werken bezig op linkeroever ter hoogte van de 3M fabriek in Zwijndrecht. 3M kreeg de toestemming van de vergunningverlenende overheid om PFAS, te lozen in grond- en oppervlaktewater. De lokale lozingsnormen zijn zelfs niet gebaseerd op de werkelijke milieu-impact, maar op de “hoogst-gemeten concentratie na zuivering”. Die gebeuren pal in de midden van het vervuilde slib, veroorzaakt door het lozen. LANTIS, de bouwheer van de Oosterweelwerken, hield de resultaten van de bodemanalyses jarenlang voor zich. De milieubewegingen konden – met veel moeite – deze documenten inkijken. “De vervuiling door PFAS is veel erger dan we dachten.”

PFAS: forever chemical

PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen) zijn vervuilende en mogelijks giftige chemische stoffen die vrijkomen bij het fluorideringsproces. Dat gebeurt al sinds de jaren ‘70 via de fabriek van 3M in Zwijndrecht. Meer over PFAS lees je in de De Standaard van 26 april.

PFAS worden door de mens gemaakt en komen niet van nature in het milieu voor. Ze worden onder meer in bakpannen (teflon) gebruikt, gezien hun waterafstotende, vetafstotende kwaliteiten, maar vooral ook omdat ze onverwoestbaar zijn. Ze worden daarom ook wel de “forever chemicals” genoemd, simpelweg omdat ze niet vergaan. Als ze in het lichaam van mens en dier belanden, blijven velen van hen er ook heel lang en hebben allerlei mogelijks negatieve gevolgen voor de gezondheid. Meer over de effecten op de gezondheid vind je op de site van de Minaraad. 

Over de problematiek van PFAS en de juridische strijd daarover in de VS is een film gemaakt, ‘Dark Waters’. 

GMF vraagt on hold zetten van de grondlevering

Gents MilieuFront schreef vorige week De Vlaamse Waterweg aan en vroeg om meer opheldering. We willen weten of de grond die naar Wonderwoud komt afkomstig is van de vervuilde site. We willen graag weten welke normen er zijn voor de grond die wordt aangevoerd. Het moet duidelijk worden wat de gebruikte fysio-chemische normen zijn voor te ontvangen zand en specifiek welke PFAS norm gehanteerd wordt. We vragen ook of er stalen zijn en of wij stalen mogen nemen. Ook willen we graag weten of de grond die daar wordt aangevoerd gemengd wordt (om zo eventuele vervuiling te verdunnen (en te verdoezelen?). We hebben daar nog geen antwoord op gekregen (*).

Gents MilieuFront vraagt – ikv het voorzorgsprincipe – een onmiddellijke stopzetting van de (geplande) grondverplaatsingen totdat er meer duidelijkheid is. Woensdag beweerde minister Demir dat de herziening van het beschrijvend bodemonderzoek van de 3M-site in uitvoering is. Dat is een belangrijke eerste stap, maar de PFAS moet in een een veel groter plaatje bekeken worden. Hoe voorkomen we dat de PFAS zich verder verspreiden en hoe gaan we om met de productie van deze chemische stoffen?

(*) AANPASSING: de Vlaamse Waterweg gaf maandag 26 april dit antwoord: er is momenteel geen verontreinigde grond onderweg naar de groenpool Wonderwoud. Die grond wordt pas aangevoerd in 2022 – de herkomst van die aangevoerde grond is nog niet duidelijk