Ruimte in de stad

Op 15 maart 2022 stutten de gewelven van het Gravensteen ‘Ruimte in de stad’, een debat georganiseerd door GMF en Avansa. In navolging van GMF’s jaarthema Straat 2.0, discussiëerden vier experten aan de hand van drie stellingen over de straat van de toekomst. Een verslag.

Cedric Goossens (LOP-expert), Karel Lootens (wooncoop), Marjolijn Claeys (studiebureau Voorland) en Mieke Nolf (ruimtelijk planner) kruisten in de Ridderzaal onder leiding van Peter Decroubele de degens.

1. Terras of parking?
Een straat kan vier functies vervullen: verplaatsing, handel, sociaal en een democratiserende functie. Daarrond plaatsen we de ecosysteemdiensten. Wanneer deze functies in evenwicht zijn, hebben we een gezonde straat. Hebben we op de Korenlei dan niet teveel plaats gegeven aan de handel? Of omgekeerd, heeft de verplaatsingswoede andere straten niet teveel ingepalmd, zodat er te weinig plaats is voor het sociale, de horeca? Bekijken we de stad niet teveel vanuit het centrum? Anderzijds wordt de ruimte in het centrum constant gebruikt, terwijl die in de deelgemeenten piek- en dalmomenten kent. Omgaan met dit flexibel gebruik is niet altijd een sinecure voor een planner.

2. Leefstraat: voor de happy few?
Zorgt een leefstraat, waarbij mobiliteit wordt beperkt, echt voor meer leefbaarheid? Wanneer je van thuis uit kunt werken of je eigen uurrooster kan opstellen waarschijnlijk wel, maar voor iemand die slecht te been is, of om 4 uur moet opstaan om te gaan werken, kunnen deze maatregelen al snel restrictief werken. Het is zaak deze straten inclusiever te maken, eventueel via een aanspreekpunt, zodat de straat niet gekaapt wordt door hoogopgeleide tweeverdieners.

3. Verdichting en efficiëntie
Is verdichting, bijvoorbeeld door extra bouwlagen, steeds het beste idee? De conversie van Dok Noord leidt tot  luxehoogbouw zonder sociale insteek. Ook snijdt men meer en meer open ruimte aan voor (ecologische) projecten. Dit zet verdere verdichting op de helling. Verdichting is afhankelijk van het project, maar degenen die in beroep gaan tegen deze verdichting, winnen in de praktijk altijd. Moet de stad er niet voor zorgen dat de projecten juridisch sluitend zijn, of is het net het draagvlak onder de bewoners dat moet vergroot worden?

Het debat leidde tot meer vragen dan antwoorden, maar wat duidelijk was, is dat de ecologische transitie niet zonder een sociale transitie kan gebeuren. Voer voor verder debat. ’s Anderendaags zag ik een met krijt getekende boom op de stoep in mijn straat. Alles moet eens beginnen…

Dit artikel werd geschreven door Michaël Verest voor Frontaal (editie zomer 2022), het magazine van Gents MilieuFront. Wil je ook 4x per jaar inspirerende en kritische Frontaal-artikels lezen op papier of digitaal? Word nu lid van GMF en geniet van Frontaal en tal van andere fijne voordelen!

Foto: Pixabay Licya