Op zondag 10 juli om klokslag 15 uur sprongen duizenden burgers over heel Europa in lokale rivieren om aandacht te vragen voor de kwaliteit en toegankelijkheid van onze waterlopen. Gents MilieuFront en Waterland vzw sprongen samen met een xxxtal Gentenaren terug in de Leie aan Portus Ganda. De organisatoren zijn met deze jump al niet meer aan hun proefstuk toe. “Dat er na al die jaren nog steeds gejumpt moet worden voor proper water, is eigenlijk schande.” zegt Bart Van Acker van Gents MilieuFront, mede-organisator van deze jump. 

Big Jump in België
In het hele land springen verschillende natuur- en milieuverenigingen en lokale stadsbesturen, zoals Gents MilieuFront en Waterland mee. Waarom? ”Met de Big Jump laten we zien dat we als burgers wakker liggen van de kwaliteit van onze rivieren.” zegt Jo Van Cauwenberge, directeur van GoodPlanet. Ondertussen is het al de achttiende editie van de Big Jump. En het is de hoogste tijd, want het is slecht gesteld met de kwaliteit van onze waterlopen.  Er zijn de laatste jaren al stappen in de goede richting gezet maar we komen dan ook van een periode dat het bijna niet slechter gesteld kon zijn met de waterkwaliteit in Vlaanderen. De initiatieven die al gebeurd zijn, zijn als het ware het laaghangend fruit. Met minimale inspanningen hebben we effect gerealiseerd. Dit zorgt ervoor dat de waterkwaliteit op een aantal plekken in Vlaanderen vandaag (en op sommige momenten) in de buurt komen van de gestelde normen. Met de huidige inspanningen zullen we er echter niet geraken, er zal meer nodig zijn als vandaag.

Europese verplichting
De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) omschrijft de belangrijkste richtlijnen voor ons Vlaams waterbeleid. Deze verplicht ons om tegen 2027 ál onze waterlopen in goede kwaliteit te hebben. Momenteel voldoet slechts één waterloop aan de normen van een goede ecologische toestand in Vlaanderen en dat is natuurlijk een triestige zaak. Maar er is nog slechter nieuws: meer dan de helft van de waterlopen kent geen verbetering, en sommige gaan zelfs achteruit, hoewel dit expliciet verboden is volgens KRW. 

En onze Vlaamse rivieren?
De plannen die nu voorliggen, de Vlaamse vertaling van die KRW (stroomgebiedbeheerplannen), die dus eigenlijk zorgen voor ons waterbeleid zijn ondermaats: voor nog geen 10% (van de 195 waterlopen die we hebben) hebben we de ambitie om ze in goede kwaliteit te krijgen tegen 2027. 

In de huidige plannen wordt er zonder blikken of blozen verkondigd dat de doelstellingen voor de Gentse wateren in een gebied liggen waar de goede ecologische toestand nog niet bereikt wordt in 2033. Er wordt enkel een vooruitgang verwacht door generieke maatregelen. Dit schetst niet zo’n fraai beeld voor de toekomst en het ambitieniveau van de Gentse wateren. 

“Voor de Big Jump werd het water getest op ‘zwemwaterkwaliteit’, het resultaat toont dat er ook dit jaar weer zonder problemen gesprongen kan worden, maar ik zou toch mijn mondje dicht houden want het water is verre van drinkwaterkwaliteit.“ zegt Hannes Cosyns van Waterland vzw. “Het probleem in de meeste Vlaamse dorpen en steden is dat er bij hevige regen rioolwater in onze rivieren terecht komt, en dan is het niet aangeraden te zwemmen. Gelukkig verdwijnt deze bacteriële vervuiling al na enkele dagen en mits een goede monitoring van waterkwaliteit zouden we dus ook hier in Portus Ganda, Houtdok of aan het Keizerpark zwemzones kunnen inrichten. Deze systemen van monitoring worden in Nederland al toegepast, hopelijk waaien ze vlug over tot bij ons.”

Zwemplezier in Gent
Dat Gentenaars en bij uitbreiding andere stedelingen snakken naar water om zich te verkoelen, dit zie je duidelijk in de hete weekends. Openbare zwemplekken zoals de Blaarmeersen kraken onder het aantal bezoekers. We blijven ijveren voor meer openbare zwemplekken in Gent, zoals aan Houtdok, waar mits goede monitoring, op een veilige manier gezwommen zou kunnen worden. De waterlopen worden nog teveel als waterWEGEN beschouwd. Net zoals het gewone wegennet worden de waterwegen – zeker in de stad Gent – gedomineerd door en ingericht voor gemotoriseerd verkeer. Het water is een collectief goed en dient dus niet geprivatiseerd te worden door jacht- en pleziervaart. De gewone Gentenaar heeft geen nood aan meer luxe aanmeerplaatsen maar vraagt om verkoeling en ontspanning. Deze ligt voor het grijpen en in ieders nabijheid! Maak plaats voor zwemmers in het water.