Actievoerders confronteren Coca-Cola met de milieuschade van haar flesjes en blikjes

Met de actie stellen de actievoerders van de milieuorganisaties Recycling Netwerk Benelux en Gents MilieuFront samen de vraag aan de Amerikaanse multinational om zijn achterkamerverzet tegen de invoering van statiegeld te staken en zich positief uit te spreken voor statiegeld op blikjes en plastic flesjes.

In aanloop naar de kerstperiode toert Coca-Cola weer rond met zijn Coca-Cola Kerst Truck. “Onze Kerstman met kerstcadeautjes uit het zwerfvuil is daar een antwoord op. Wij willen een krachtige kerstwens van veel mensen overbrengen. De drankenmultinational moet zich positief uitspreken voor een ‘geld-terug’-systeem wanneer je flessen of blikjes bij je lokale winkelier of supermarkt terugbrengt”, zeggen het Gents MilieuFront en Recycling Netwerk Benelux in een gezamenlijk statement.  

Zo zullen lege verpakkingen niet meer waardeloos zijn, en dus minder op onze straten en in de natuur terechtkomen. Via statiegeld kan de fabrikant Coca-Cola er dus mee voor zorgen dat zijn miljoenen flesjes en blikjes niet langer zwerfafval worden. “Dat zou pas een goed voornemen zijn voor het nieuwe jaar”, zeggen de milieuorganisaties. Want het is de overheid en de samenleving die vandaag opdraait voor het afval en de miljoenenfactuur voor de opkuis. Die factuur, die uiteindelijk op het bord van de belastingbetaler komt, bedraagt jaarlijks 103 miljoen euro in Vlaanderen.

Back to sender

De actie is een nieuwe stap in de #BackToSender-campagne van milieuorganisatie Recycling Netwerk Benelux. Die campagne startte op 8 november rond een eenvoudig idee: mensen die een blikje of flesje in de natuur of op straat vinden, sturen dit terug naar de fabrikant. Dit kan zowel online via een foto op Twitter, Facebook of Instagram met hashtag #BackToSender als via de goeie oude post.

De campagne ging meteen viraal: alleen al op Twitter werden op 2 weken meer dan 4500 producten online teruggestuurd door enthousiaste twitteraars. Mensen stuurden via de post al 912 drankverpakkingen terug.

“Vandaag brengen we de kerstwens aan Coca-Cola namens al die #BackToSender deelnemers. Zij vragen de effectieve oplossing van statiegeld zodat blikjes en plastic flesjes niet langer op straat, in de natuur of in de zee belanden”, zegt Recycling Netwerk.

Maar Coca-Cola en de andere drankenproducenten lobbyen tegen de invoering van statiegeld. De Amerikaanse multinational houdt zichzelf op de vlakte, maar stuurt tegelijk de vzw Fost Plus en de federatie van de Belgische voedingsindustrie FEVIA vooruit om de mensen en winkeliers bang te maken voor statiegeld.

Nochtans wil 66% van de Belgen statiegeld volgens een enquête van Test-Aankoop. “Daarom hebben we deze brede #BackToSender-actie opgezet. Zo kunnen de klanten tonen aan de fabrikanten dat ze statiegeld willen om het zwerfvuil te verminderen”, zeggen de twee milieuorganisaties.

In 2004 organiseerde Gents MilieuFront al een actie waarbij tientallen vrijwilligers van GMF zwerfvuil over het hek van Coca-Coal in Zwijnaarde tennisten.

Meer info:

Facts and figures over Coca-Cola

De Coca-Cola Company verkoopt wereldwijd meer dan 1,9 miljard frisdrank consumpties per dag. Dit komt neer op meer dan 21 205 per seconde. Van al haar verpakkingen is zeker 71 procent bedoeld voor eenmalig gebruik. Dit zijn de plastic wegwerpflessen en blikjes van aluminium of staal die we zoveel in het milieu aantreffen.  

Als één van de grootste frisdrankgiganten, met een beurswaarde van 166 miljard euro, doet Coca-Cola bijna niks om milieuvervuiling door haar verpakkingen tegen te gaan. Toen zij in 2015 haar toch al zwakke doelstelling om 25 procent van al haar plastic flessen van hergebruikt of hernieuwbaar materiaal te maken nog niet voor de helft kon realiseren, besloot zij simpelweg om deze doelstelling los te laten.

Coca-Cola’s meest recente ‘Actieplan voor duurzaamheid’ voor 2025, getiteld ‘Dit is Vooruit’’, is vooral heel erg vrijblijvend en geldt enkel voor West-Europa. Zo zegt Coca-Cola dat ze ervoor zorgen dat 100% van de verpakkingen recycleerbaar zijn. Dat die verpakkingen gerecycleerd kunnen worden, is geen nieuws. De vraag is of ze het ook zullen doen. Coca-Cola zegt daarnaast 100% van de verpakkingen te willen inzamelen. Maar zonder statiegeld lukt dat niet.

Het bedrijf zegt ook dat in 2025 ten minste 50% van het materiaal in de flessen uit gerecycleerd plastic moet bestaan. Met enkel het inzamelsysteem van Fost Plus gaat dat echter niet lukken. Het systeem van de blauwe zak is namelijk minder goed voor de kwaliteit van het plastic afval. Tenzij er in België statiegeld wordt ingevoerd zal Coca-Cola afhankelijk zijn van plastics uit de statiegeldsystemen van Nederland en Duitsland.

Tot op heden lobbyt Coca-Cola om de invoering van statiegeld tegen te houden. Vorig jaar lekten interne documenten uit waarin de frisdrankgigant zichzelf als doel stelt “terug te vechten” tegen een “EU-brede regeling voor statiegeldsystemen”. Uit dit document bleek ook dat Coca-Cola andere plannen ter realisatie van de circulaire economie, zoals het vergroten van producentenverantwoordelijkheid of het vaststellen van quota voor hervulbare verpakkingen, actief ondermijnt.

Met deze Back to Sender-actie roepen het Gents MilieuFront en Recycling Netwerk Benelux namens vele burgers Coca-Cola op om haar verzet tegen statiegeld op te geven om zich zo daadwerkelijk in te zetten voor een schoner milieu. Dat zij hierin een grote rol kan spelen, blijkt uit de actie van Coca-Cola Schotland. In Schotland staakte Coca-Cola  in maart van dit jaar haar lobbyverzet tegen statiegeld. Zes maanden later kondigde de Schotse prime minister Nicola Sturgeon de invoering aan.

Facts and figures over de #BackToSender-campagne

Deze actie zal zeker enkele maanden lopen. Na 3 weken noteren we in totaal 17.000 interacties wat leidt tot een social media reach van 340.000 social-mediagebruikers.  

Deze cijfers zijn gigantisch voor een zwerfafval-actie van een bescheiden milieuorganisatie. De actie was in eerste instantie gericht op ‘virtueel terugsturen’. Maar mensen gingen echt aan de slag met enveloppen. Tientallen mensen stuurden zelfs hele pakketten en dozen richting de fabrikanten.

Dit alles toont aan dat vele mensen zich al jarenlang erg boos maken over het zwerfafval. Met #BackToSender kunnen ze deze irritatie en machteloosheid omzetten in een constructieve actie. De mensen grijpen dan ook massaal de mogelijkheid om producenten en beleidsmakers op te roepen tot actie.

De actie is gericht op Nederland en Vlaanderen. Samen met burgers roepen we de drankenfabrikanten op om hun lobbyverzet tegen statiegeld op te geven. Aan de Vlaamse regering Bourgeois vragen we om eindelijk statiegeld in te voeren op blikjes en pet-flessen in Vlaanderen. Zodat het milieu, de natuur en onze Noordzee eindelijk bevrijd wordt van het plastic zwerfafval.