Let’s save food: een lokaal recept

In bijna elke Frontaal staat een sympathieke organisatie in de kijker en deze keer is dat “Let’s save food”. Net zoals de in de herfsteditie besproken Foodsavers probeert dit burgerinitiatief voedselverlies tegen te gaan, door creatief aan de slag te gaan met voedseloverschotten. Om niet alles nog eens te herkauwen verleg ik de klemtoon van voedselverlies naar de ontstaansgeschiedenis van deze jonge organisatie en wat daaruit te leren valt. Als leidraad hiervoor gebruik ik het handboek voor heimelijke rebellen, ‘Practivisme’ van Eva Rovers.

‘Let’s save food!’ of ’LETS’+ save food!
Filip François is een enthousiaste letser en in een geïnspireerd moment zag hij hoe het lets-model kan werken bij de aanpak van voedselverlies. De flits van inzicht werd een visie, zelfs een visionaire droom en deze droom geeft hij oren en poten met Let’s save food! of kortweg Letssavefood. Gentbrugge is het startpunt van deze droom maar wijk na wijk, mag de droom uitdijen. Het lets-model (Lets=local exchange and trading system) focust op het realiseren van lokale verankering/verbinding alsook op het gebruik van een lokale of complementaire munt.
Bij Letssavefood komt dat lokale tot uiting door hun bewuste keuze voor een wijkgerichte werking: het niveau waar de mensen elkaar nog kennen of waar dat terug mogelijk moet zijn. Waar de afstanden zeer beperkt zijn en de ophaling en verdeling van voedseloverschotten uitsluitend trapkracht vergt. Ze stijgen uit boven de veelal caritatieve benadering van andere organisaties door hun complementair handels- en uitwisselingssysteem. Letssavefood staat los van bestaande letsgroepen, maar werkt in beperkte mate met pluimen, de complementaire munt van 9050. Het is een burgerinitiatief van en voor alle burgers uit de wijk.

Geen koken zonder vuur
Een actief vrijwilligersinitiatief draait en leeft op emotionele energie. Elke keer ik Filip sprak of wanneer hij me het reilen en zeilen toonde van het verdeelpunt trof het me hoe energiek en gedreven hij bezig is. Een aanstekelijke initiatiefnemer motiveert anderen om aan de kar te blijven trekken. Naast enthousiasme en de vanzelfsprekende verontwaardiging over zoveel voedselverlies is humor een belangrijk bestanddeel van een gezonde levensstijl voor burgerinitiatieven. Want wie lichtvoetig tot veerkrachtig reageert op de weerbarstige realiteit, die niet altijd mee wil met de mooie droom blijft vechten tegen de bierkaai en brandt niet op.

Van verhaal tot recept
Het verhaal dat Letssavefood vertelt, heeft een stevige kern met het lets-model toegepast op voedselverlies binnen de ruimere ecologische context. Hun belangrijkste strategie is het verzamelen en herverdelen van voedsel voor mens, dier en bodem, in die volgorde. Eén van hun tactieken daarbij is het dagelijks aanbieden van voedsel vanaf 18u aan buurtcentrum Gentbrugge (De Vaart), liefst tegen een vrije bijdrage, idealiter in de vorm van een lokale munt. Jammer genoeg is een vergoeding middels pluimen momenteel nog een randverschijnsel waardoor de voedselbedeling aan particulieren weer een caritatief kantje krijgt.
Een volgende strategie bestaat erin om samen met andere lokale organisaties van het opgehaalde voedsel een maaltijd en een boeiend verhaal over het ontstaan van die maaltijd te bereiden. Letssavefood heeft zo al menig feest en evenement opgeluisterd en experimenteert als innovatieve organisatie nog volop verder.
In het lopende proces om van dit project een heuse vzw te maken, wordt het verhaal verder gefinetuned. Een evaluatie en aanpassing van de gehanteerde strategieën en tactieken volgt zodat deze nog beter dan nu het verhaal helpen realiseren.

Bloed, zweet en harde duiten
Momenteel, 2018, draait het hard: een wisselende ploeg van 25 tot 30 vrijwilligers organiseert wekelijks een  40 ophalingen en 10 verdelingen. Dit alles zonder noemenswaardige middelen, want ofschoon ze een mooie score behaalde met hun project bij het burgerbudget, vielen ze toch net buiten de prijzenpot. Wel wisten ze via het televisieprogramma “Make Belgium Great Again” een ijskast met glazen deur te scoren. Via diverse wegen proberen ze alsnog subsidies in de wacht te slepen.

Bindmiddel als geheim ingrediënt
Samenwerken zit ingebakken in het DNA van Letssavefood en dat is een grote troef. Ze positioneren zich bewust aanvullend tegenover de andere initiatieven die voedselverlies aanpakken en zoeken in het hele netwerk van organisaties de potentieel synergetische raakvlakken op. Zo leverden ze overschotten voor events, zoals het feest rond 4 jaar Lokaal of het slotevent van Zomer Zonder Vliegen, en maakten ze met Buurthuis op Wieltjes soep voor ‘de strafste straat’. Dankzij dergelijke vruchtbare samenwerkingen start Letssavefood een tweede wijkwerking op en niet toevallig dus in Wondelgem.

The proof of the pudding
Heb je een acuut voedseloverschot? Laat het dan weten, ze helpen je graag verder.
Ik beken dat ik alle Letsavefood’ers stiekem bewonder om hun vuur en enthousiasme. Als ik daarvan iets heb kunnen delen is het goed geweest. Maar sta je ondertussen zelf in lichterlaaie, treuzel dan niet en sluit je aan bij deze fijne mensen, want ze kunnen extra fietsbenen, verdeelhanden en meedenk-hersenen goed gebruiken alsook gouden hartjes. Bovendien krijg je er heerlijke pudding te eten.

Meer info:
EVA ROOVERS: PRACTIVISME, een handboek voor heimelijke rebellen, Prometheus, 2018.
https://www.facebook.com/LetssavefoodGent/community
[email protected]