Longread op zondag: Gent renoveert

Al ruim een jaar organiseert GMF via de MilieuAdviesWinkel gratis renovatiebegeleiding voor alle Gentenaars die hun huis energiezuinig willen maken. Dat doen we in opdracht van de Stad Gent. Laat ons eens kijken wat dit project tot nu toe opgeleverd heeft.

De Stad Gent wil tegen 2050 klimaatneutraal worden. In januari 2015 keurde de gemeenteraad het nieuwe Klimaatplan 2014-2019 goed, dat de acties vastlegt die zullen ondernomen worden om deze doelstelling te bereiken. Voor de uitvoering van dit plan trekt de stad de komende vier jaar zomaar eventjes 105 miljoen euro uit. Naar huishoudens toe wil de stad het aantal woningrenovaties in Gent optrekken van 1.500 naar 3.000 per jaar en wil ze dat elke renovatie leidt tot zo veel mogelijk energiebesparing. Om de Gentenaars hierin te stimuleren zet de stad premies, adviesverlening en begeleiding in.

Het renoveren van woningen is cruciaal om de klimaatdoelstellingen te halen. De meeste gebouwen die er vandaag staan, zullen er immers in 2050 nog altijd staan. Bij nieuwbouw ligt dat anders: daar zijn de energienormen de jongste jaren al veel strenger geworden. Tegen 2020 komt er nog een ambitiesprong bij: dan zullen alle nieuwe woningen ‘bijna energieneutraal’ moeten zijn. Maar de grote uitdaging zit dus bij de vele bestaande woningen.

Gratis advies en begeleiding

Elke Gentenaar die zijn woning energiezuinig wil maken, kan bij ons terecht voor gratis advies en begeleiding. Een advies, aan huis of op kantoor. De begeleiding wordt enkel aangeboden voor niet-vergunningsplichtige ingrepen aan de gebouwschil en de verwarmingsinstallatie. Onze rol bestaat erin om de mensen doorheen het hele proces te loodsen en te adviseren bij elke stap. Een beetje zoals een architect doet bij vergunningsplichtige werken.

Als start van de begeleiding bekijken we samen met de klant welke ingrepen we best doen in de woning en hoe we dat best aanpakken. We maken voor elk werk een gedetailleerd bestek op waarin dat allemaal netjes uitgeschreven staat. We helpen een geschikte aannemer zoeken en beoordelen zijn offerte aan de hand van het bestek. Eens de werken opgestart zijn, zijn we beschikbaar om te komen kijken of alles correct uitgevoerd wordt. En tot slot bieden we zo nodig hulp bij het invullen van de premieaanvragen.

Maximale energiebesparing

Onze focus ligt op maximale energiebesparing. Ons advies gaat dus veel verder dan wat de wetgeving oplegt. Wanneer iemand zijn dak wil isoleren, zorgen we dat er meteen een heel dik pakket isolatie komt, zodat het dak in principe niet meer opnieuw moet aangepakt worden tegen 2050. Liever nu het dak zeer degelijk isoleren en de gevel pas aanpakken over 10 jaar, in plaats van de beide nu half-half in orde te zetten. We zorgen er ook voor dat de nieuwe dakisolatie rekening houdt met de toekomstige gevelisolatie.

Niet alleen de dikte van de isolatie is belangrijk, maar ook de manier waarop die aangebracht wordt. Het is heel belangrijk dat het isolatiepakket zelf perfect geïsoleerd is van de buitenwereld, zodat er geen tocht of vocht kan in komen. De juiste aanpak kan sterk verschillen naargelang de uitgangssituatie. Is het een plat of hellend dak? Welk soort onderdak is er aanwezig? Wordt de zolder gebruikt? Wat laat het budget toe? Daar komt toch heel wat technische kennis bij kijken. Op dit punt maken we zo mogelijk nog meer het verschil.

Vaak zien we dat aannemers – uit onwetendheid, koppigheid of traditie? – geen belang hechten aan de noodzakelijke luchtdichte afwerking van dakisolatie of ramen, dat (moeilijke) onderdelen ‘vergeten’ worden, of dat verkeerde materialen gebruikt worden. Over luchtdichte afwerking, verluchten en ventileren hebben we al vele discussies moeten aangaan met klanten en aannemers. Aan de andere kant leren aannemers ons ook heel wat bij als het gaat over het vinden van concrete oplossingen in specifieke situaties. Voor de technische know-how doen we beroep op onze freelance adviseurs. 

Intensief overleg bij élk dossier

Sinds het begin van het project, in december 2014, hebben we al 670 adviezen gegeven en 310 begeleidingsdossiers opgestart. Vooral in de begeleidingen kruipt heel wat tijd en opvolging. Voor elk dossier maken we een of meer bestekken op, reken daarbij het opvragen van offertes bij verschillende aannemers, het beoordelen ervan, het opvragen van bijkomende info of opnemen van wijzigingen, ….

Er komt ook heel wat overleg bij kijken met de klant, die vaak heel veel wikt en weegt vooraleer hij overgaat tot wat uiteindelijk telkens een aanzienlijke investering is… Dit zorgt ervoor dat we op vandaag nog maar enkele tientallen volledig afgewerkte dossiers hebben, en het dus nog wat vroeg is om daaruit veel conclusies te trekken.

Wat we wel met stelligheid weten, is dat de klanten de dienstverlening zeer erg apprecieren. Heel vaak gaat het om mensen die wel (al lang) beseffen dat er werk aan de winkel is in hun woning, maar er niet toe komen om de werken in gang te steken. Ze weten niet waar beginnen, ze weten zich geen raad met de vele (tegengestelde) meningen, ze wantrouwen de commerciële praatjes,… Op zo’n moment zijn we vaak de reddende engel die precies aanbrengt wat hen ontbreekt.

Verschillende partners

Om die hele dienstverlening op poten te zetten, werken we samen met veel partners. De stad is niet alleen opdrachtgever en financier, maar staat ook in voor de promotie en toeleiding van nieuwe klanten. Ook bij het uitpluizen van technische of juridische problemen vinden we steun bij de stad. Voor de technische opvolging van de dossiers doen we beroep op ons team van freelance bouwadviseurs.

Heel belangrijk zijn de begeleidingsklanten van het project ‘Wijkwerf’ van de coöperatie Energent. In de wijk Macharius-Heirnis voert Energent actief campagne om zo veel mogelijk mensen te overhalen om hun huis te isoleren. Wij doen voor hen de woningdiagnose en de opmaak van de bestekken. Dit leverde al meer dan 100 begeleidingsklanten op. 

We werken ook samen met de vzw REGent, die een gelijkaardige dienstverlening heeft voor Gentenaars die het minder breed hebben en die in Gent ook de Vlaamse energielening kan verstrekken aan Genternaars die hun woning isoleren. Met REGent delen we de inhoudelijke benadering en hebben we een gemeenschappelijk klantenbeheersysteem.

Toekomst

In de toekomst zien we deze dienstverlening zeker als ‘blijver’. Steeds meer mensen ontdekken het aanbod en maken er gebruik van. De wijkgerichte aanpak van Energent is een mooie en succesvolle aanvulling op de brede bekendmaking van de stad Gent en verdient dus zeker verdere uitrol in de andere Gentse wijken en deelgemeenten.

Naar woningpatrimonium toe zien we een steeds grotere tweespalt tussen de eigenaarswoningen en de huurwoningen. Woningen die bewoond worden door de eigenaar zijn er gemiddeld steeds beter aan toe. We zien stilaan een verschuiving van dossiers dakisolatie naar gevelisolatie. Huurwoningen daarentegen zijn en blijven er doorgaans zeer slecht aan toe. Als je een woning met enkel glas ziet in Gent, kan je er vrijwel zeker van zijn dat het een huurwoning is. Tot nu toe hebben we jammer genoeg zeer weinig argumenten in de mouw om de verhuurder daarop aan te spreken, bij gebrek aan wettelijke verplichtingen.

Praktisch

Elke Gentenaar die beroep wil doen op deze dienstverlening, kan zich aanmelden via de Energiecentrale van de stad Gent, 09/266 52 00, energiecentrale@ stad.gent

Dit artikel verscheen eerder in ons ledenmagazine Frontaal (zomer 2016). GMF-leden krijgen dit blad elke drie maanden gratis in huis, boordevol interessante artikels zoals hierboven en ecotips, interviews, columns… Word ook lid en je ontvangt niet alleen de Frontaal, maar ook ledenkorting in tal van Gentse ecovriendelijke handelszaken. Samen met jou maken we vandaag van Gent de stad van morgen!